Cây chùm ngây là gì? Tác dụng không ngờ từ cây chùm ngây

Cây chùm ngây với những tác dụng tốt cho sức khoẻ.

Cây Chùm Ngây là gì?

Cây chùm ngây có tên khoa học: Moringa Oleifera hay với nhiều tên gọi khác nhau như cây thần diệu, cây kỳ quan, cây vạn năng, cây độ sinh, cây cải ngựa, cây dùi trống, cây dầu bel…. Cây chùm ngây có đặc điểm hơi giống cây bồ ngót, nhưng lá của cây chùm ngây có màu xanh đậm và mỏng hơn.

Chùm ngây là một loại thảo dược có nguồn gốc từ vùng Tây Bắc Ấn Độ và Pakistan. Cây nhỏ hay nhỡ, cao 5-10m. Vỏ cây dày, có khía rãnh. Thân non có lông. Lá kép, mọc so le, dài 30-60cm, 6-9 đôi lá chét hình trứng, mọc đối.

Cụm hoa mọc thành chùy ở kẽ lá, hoa màu trắng, hơi giống hoa họ Đậu, đài có 5 răng hình thuôn, uốn cong. Tràng 5 cánh hình thìa, nhị 5, chỉ nhị có lông ở gốc, bầu thượng, 1 ô, có lông.

Quả có thiết diện tam giác, dài 25-30cm hay hơn, mọc thõng xuống, mở làm 3 mảnh. Hạt có 3 cạnh và có cánh màu trắng, dạng màng. Mùa hoa: tháng 4-6, mùa quả: tháng 7-9.

Ở Việt Nam, cây chùm ngây được trồng rải rác ở các tỉnh phía Nam, từ Quảng Nam trở vào. Cây ưa sáng và ưa khí hậu nhiệt đới nóng ẩm.

Tất cả các bộ phận của cây chùm ngây như thân, lá, hoa, quả, hạt hay kể cả là rễ đều có chứa các nguyên tố vi lượng và hàm lượng khoáng chất quý giá. Do đó, không chỉ được biết đến như một loại thảo dược, thuốc chữa bệnh mà cây chùm ngây còn được dùng như một loại thực phẩm.

Theo tính toán của các chuyên gia, 1kg cây chùm ngây có thể cung cấp đủ dinh dưỡng trong một ngày cho một gia đình 4 người (trong đó gồm bố mẹ và 2 con). Trong các bộ phận của cây thì lá chùm ngây được xem là có giá trị dinh dưỡng vượt trội nhất. Nếu so sánh thì trong cây chùm ngây có lượng vitamin C cao gấp 7 lần một trái cam, lượng vitamin A cao gấp 4 lần cà rốt và lượng canxi gấp 4 lần so với sữa.

Đặc biệt, lá và quả tươi của cây chùm ngây chứa rất nhiều năng lượng và có khả năng cung cấp đáng kể các chất xơ, canxi, magie, sắt và các vitamin cần thiết như vitamin A, vitamin B6, vitamin C,...

Tác dụng của cây chùm ngây

Dựa vào giá trị dinh dưỡng có trong cây chùm ngây, các nhà khoa học đã chỉ nghiên cứu và chỉ ra được nhiều lợi ích của loài cây này, cụ thể:

Ngăn ngừa ung thư: Lá chùm ngây có chứa nhiều kẽm, vitamin C, chất chống oxy hóa và nhiều hoạt chất khác có khả năng chống lại một số chất gây ung thư và các gốc tự do. Đặc biệt, tại một bài nghiên cứu được đăng trên Tạp chí Thực phẩm và Chất độc hóa học năm 2011, Sreelatha và các cộng sự cho biết chiết xuất từ lá chùm ngây có chứa niazimicin, là một hợp chất có khả năng ức chế sự phát triển của các tế bào ung thư.

Cải thiện quá trình trao đổi chất, tăng cường hệ miễn dịch: Năm 2012, Yu Yang và cộng sự đã chỉ rõ trong một nghiên cứu rằng các hoạt động tế bào miễn dịch có thể được cải thiện nhờ các các hoạt chất chống oxy hóa, kẽm và vitamin C có trong lá chùm ngây. Cũng nhờ đó, hệ miễn dịch thực hiện tốt hơn vai trò của mình như một lớp bảo vệ cơ thể khỏi sự xâm nhập của vi khuẩn, virus hay các gốc tự do.

Chùm ngây được chế biến thành món ăn tốt cho sức khoẻ.

Giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh tim mạch: Sử dụng chùm ngây đều đặn và đúng cách có thể giúp duy trì một trái tim khỏe mạnh. Hàm lượng cao các chất oxy hóa có trong lá chùm ngây đã được chứng minh rằng có thể giúp hạ cholesterol, từ đó giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh tim mạch.

Bảo vệ lá gan: Việc tiêu thụ nhiều thực phẩm giàu chất béo có thể gây ra những tổn thương cho lá gan của bạn. Tuy nhiên, trong một nghiên cứu được công bố vào năm 2012, Das N, Sikder K và các cộng sự cho biết silymarin có trong lá chùm ngây có tác dụng làm tăng chức năng men gan và bảo vệ gan khỏi những tổn thương này.

Giảm lượng đường huyết: Chùm ngây được biết đến như một loại thảo dược rất tốt đối với những bệnh nhân bị đái tháo đường. Lý giải cho điều này có thể là do các hợp chất thực vật isothiocyanates trong lá chùm ngây giúp giảm lượng đường huyết cũng như lượng protein và đường trong nước tiểu. Điều này cũng đã từng được đề cập đến trong nghiên cứu của Gupta R và cộng sự trên Tạp chí Đái tháo đường (Ấn Độ) công bố năm 2002.

Hạn chế cao huyết áp: Tình trạng cao huyết áp thường xảy ra khi động mạch bị dày lên. Tình trạng này có thể được ngăn ngừa và hạn chế thông qua các hợp chất có trong lá chùm ngây như niazimicin hay isothiocyanate.

Ngừa thiếu máu: Rau chùm ngây là một trong những loại thực phẩm được khuyên dùng dành cho các bệnh nhân bị thiếu máu do thiếu sắt. So với lượng sắt có trong thịt bò hay các loại thịt động vật khác thì lượng sắt có trong lá chùm ngây cao hơn nhiều. Cụ thể, trong 100g bột lá khô có chứa đến 28mg sắt.

Chùm ngây có tác dụng hỗ trợ làm đẹp.

Làm đẹp: Bên cạnh những công dụng chữa bệnh như kể trên, chùm ngây còn là trợ thủ đắc lực trong công cuộc làm đẹp của chị em phụ nữ. Dầu chiết xuất từ hạt chùm ngây có chứa hormone tên xitokinin, đây là một loại giúp bạn duy trì một làn da khỏe mạnh, săn chắc.

Ngoài ra, các chất chống oxy hóa cùng vitamin C có trong chùm ngây cũng giúp bảo vệ làn da và làm chậm quá trình lão hóa.

Giúp giảm cân: Một nghiên cứu được tiến hành bởi trường Đại học Rugers (Mỹ) đã chứng minh: hoạt chất isothiocyanate có trong rau có thể ngăn chặn cơ thể hấp thu chất béo hoặc cholesterol, nhờ đó giúp giảm cân hiệu quả.

Hỗ trợ sức khỏe não bộ: Lá chùm ngây chứa nhiều khoáng chất như sắt, kẽm và các chất chống oxy hóa… có thể bảo vệ tế bào não khỏi những tổn thương gây ra bởi các hoạt động gốc tự do nào trong cơ thể.

Chữa táo bón: Lá có chứa nhiều chất xơ hòa tan và không hòa tan có tác dụng ngăn ngừa và chữa táo bón. Vì vậy, nếu gặp phải vấn đề này, bạn hãy dùng rau để nấu canh thường xuyên.

Trà chùm ngây tốt cho sức khoẻ.

Trong dân gian, cây chùm ngây có thể được sử dụng để:

Kích thích tiêu hóa: Cành non, lá non hoặc bánh tẻ, hoa và quả xanh chùm ngây đem luộc ăn có tác dụng kích thích tiêu hóa.

Lợi sữa: Lá non dùng riêng hoặc phối hợp với các dược liệu khác có thể làm thuốc lợi sữa.

Lợi tiểu: Lá già phơi khô sắc uống có tác dụng lợi tiểu nhẹ. Ngoài ra, hoa của cây chùm ngây có thể làm thuốc lợi tiểu và thông mật.

Chữa tê thấp: Dầu ép từ hạt chùm ngây pha loãng dùng xoa bóp chữa tê thấp khớp hoặc bệnh gout.

Chữa bệnh scorbut và các bệnh viêm xổ: Lá cây chứa nhiều vitamin A và C được xem là có tác dụng chữa bệnh scorbut và các bệnh viêm xổ.

Làm thuốc gây nôn: Dịch ép lá được dùng làm thuốc gây nôn.

Trị vết thương: Bột nhão từ lá có thể giúp điều trị vết thương hiệu quả.

Hạ sốt: Hạt của cây có tác dụng hạ sốt.

Chất giải độc sâu bọ và rắn cắn: Cao vỏ cây chùm ngây được người Ấn Độ dùng để làm chất giải độc trị sâu bọ và rắn cắn.

Hỗ trợ và kích thích tăng dục: Quả chùm ngây được xem là thuốc tăng dục và làm tăng độ nhớt của tinh dịch.

Ngoài ra, tác dụng cây chùm ngây đôi khi được dùng trực tiếp trên da để diệt vi trùng hoặc làm se da, điều trị áp xe, gàu, bệnh viêm nướu, rắn cắn, mụn cơm, vết thương… Dầu từ hạt chùm ngây được sử dụng trong thực phẩm, bào chế nước hoa, các sản phẩm chăm sóc tóc và dầu bôi trơn máy.

Cách dùng cây chùm ngây

Mặc dù cây chùm ngây sở hữu nhiều công dụng chữa bệnh tuyệt vời nhưng không phải ai sử dụng cũng được cũng như không phải sử dụng càng nhiều thì càng tốt.

Theo khuyến cáo của các chuyên gia, liều lượng sử dụng chùm ngây an toàn là khoảng 6g/ngày trong vòng 3 tuần. Tuy nhiên, còn tùy thuộc vào độ tuổi và tình trạng sức khỏe của từng người mà liều lượng dùng cây chùm ngây sẽ có sự khác nhau. Do đó, để đảm bảo an toàn, bạn có thể hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng để tìm ra được liều dùng phù hợp.

Chùm ngây có thể chế biến theo nhiều cách khác nhau:

Lá cây: có hương vị gần giống rau ngót nên có thể sử dụng như một loại rau trong bữa ăn thông thường. Lá chùm ngây cũng có thể ăn sống hoặc làm thành sinh tố rất dễ uống. Ngoài ra, bạn cũng có thể làm bột chùm ngây bằng cách phơi thật khô rồi nghiền nát, sau đó pha nước uống hoặc để nấu cháo, nấu bột.

Hoa chùm ngây: phơi khô và pha uống như trà, chè.

Quả chùm ngây: chế biến thành các món ăn như nấu canh, ninh xương, xào với thịt,...

Chùm ngây tuyệt đối nên tránh sử dụng cho các đối tượng là phụ nữ đang mang thai. Nguyên nhân của việc này là do trong chùm ngây chứa các chất alpha - sitosterol có khả năng co cơ trơn tử cung, dẫn đến nguy cơ sảy thai cao.