Trạm thu phí tại Km 72+930 trên tuyến đường Thái Nguyên - Chợ Mới (QL3 mới) - Ảnh: VOV
Trạm thu phí tại Km 72+930 trên tuyến đường Thái Nguyên - Chợ Mới (QL3 mới) - Ảnh: VOV

Bộ GTVT cho biết, từ năm 2017, Bộ GTVT đã thực hiện rà soát tổng thể các dự án chuẩn bị đầu tư, dự án mới ký kết hợp đồng và đánh giá tổng thể các trạm thu phí BOT trên các tuyến quốc lộ.

Trong tổng số hơn 70 dự án BOT do Bộ GTVT quản lý, Bộ đã rà soát, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương, nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án, thống nhất giải pháp xử lý được 14 trạm thu phí đưa vào hoạt động bình thường.

Tồn tại 4 trạm thu phí BOT chưa xử lý bất cập

Đến nay, còn tồn tại 4 trạm thu phí BOT chưa xử lý bất cập nên chưa được thu phí, gồm: Trạm thu phí La Sơn - Túy Loan; trạm thu phí Bỉm Sơn; trạm thu phí QL3; trạm thu phí trên QL91.

Bộ GTVT cũng cho biết, mặc dù đã phối hợp với các địa phương và cơ quan liên quan nghiên cứu nhiều giải pháp xử lý, tháo gỡ khó khăn cho các trạm thu phí/dự án BOT nêu trên nhưng đều không bảo đảm hiệu quả về tài chính và tính khả thi để triển khai thực hiện.

Đề xuất giải pháp xử lý, Bộ GTVT kiến nghị không sử dụng trạm thu phí La Sơn - Túy Loan để hoàn vốn cho Dự án xây dựng hầm đường bộ qua Đèo Cả, bổ sung vốn nhà nước (khoảng 2.280 tỷ đồng) để hỗ trợ cho dự án.

Thay vào đó, giao Bộ GTVT phối hợp với Bộ Tài chính xây dựng Đề án thu phí trình cấp có thẩm quyền thông qua để thu hồi vốn nộp ngân sách nhà nước.

Đối với trạm thu phí Bỉm Sơn (hoàn vốn cho đường vành đai phía tây thành phố Thanh Hóa đoạn Km 0 - Km 6), Bộ GTVT cho biết, thực hiện kết luận của lãnh đạo Chính phủ, Bộ GTVT đã phối hợp với tỉnh Thanh Hóa nghiên cứu phương án di dời trạm Bỉm Sơn về tuyến tránh phía tây để hoàn vốn.

Tuy nhiên, lưu thông theo hướng Bắc - Nam qua khu vực TP. Thanh Hóa đã có tuyến tránh phía đông và tuyến QL1, nếu tổ chức thu phí trên tuyến tránh phía tây thì các phương tiện sẽ lựa chọn lưu thông trên tuyến tránh phía đông và QL1 để không phải mất phí.

Bên cạnh đó, trên tuyến tránh phía tây trong phạm vi dự kiến đặt trạm thu phí có tới 16 vị trí giao cắt với các đường ngang, các phương tiện có thể sử dụng để tránh phải mất phí. Do vậy, phương án di dời trạm Bỉm Sơn về tuyến tránh phía tây để hoàn vốn không khả thi.

Từ đây, Bộ GTVT báo cáo Thủ tướng Chính phủ và kiến nghị phương án chấm dứt hợp đồng trước thời hạn, đồng thời bố trí vốn ngân sách nhà nước (khoảng 920 tỷ đồng) để thanh toán cho nhà đầu tư.

Bố trí Ngân sách Nhà nước hoàn vốn cho các dự án

Về trạm thu phí QL3 (hoàn vốn cho Dự án BOT xây dựng tuyến đường Thái Nguyên - Chợ Mới và cải tạo, nâng cấp QL3 đoạn Km 75 - Km 100), triển khai kết luận của Phó Thủ tướng Lê Văn Thành, Bộ GTVT đã phối hợp với địa phương tiếp tục nghiên cứu kỹ các phương án xử lý bất cập.

Trên cơ sở đánh giá, đặc biệt là vấn đề bảo đảm an ninh, trật tự khi thu phí tại trạm QL3, UBND tỉnh Thái Nguyên thống nhất đề nghị Bộ GTVT báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định theo phương án chấm dứt hợp đồng trước thời hạn, bố trí vốn nhà nước (khoảng 3.250 tỷ đồng) để thanh toán cho doanh nghiệp dự án.

Đề cập đến trạm thu phí trên QL91 (hoàn vốn cho Dự án BOT cải tạo, nâng cấp QL91 đoạn Km 14 - Km 50+889), theo Bộ GTVT, quá trình xử lý bất cập tại trạm T2, Bộ đã phối hợp với địa phương nghiên cứu phương án xóa bỏ trạm T2 và bố trí vốn nhà nước thanh toán phần đầu tư bổ sung đoạn Km 0-Km 15+793 QL91B, Nhà đầu tư tiếp tục thu phí tại trạm T1 để hoàn vốn cho dự án BOT cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 91 đoạn Km 14 - Km 50+889 như hợp đồng BOT ban đầu.

Tuy nhiên, phương án này không khả thi do trong khu vực dự án đã phát sinh các tuyến đường song hành, các tuyến kết nối, các phương tiện được sử dụng không mất phí nên dẫn đến phân chia lưu lượng, không bảo đảm hiệu quả tài chính.

Trên cơ sở nghiên cứu kỹ các phương án, Bộ GTVT và UBND TP. Cần Thơ thống nhất kiến nghị Chính phủ cho phép chấm dứt hợp đồng trước hạn, bố trí ngân sách nhà nước (khoảng 1.879 tỷ đồng) để thanh toán cho nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án.