Nhà đầu tư lo sợ đỉnh điểm: Elon Musk nợ như chúa chổm, "đánh bạc" với cổ phiếu Tesla

Theo hãng tin CNBC, nếu thương vụ Twitter được thực hiện thì Elon Musk sẽ trở thành CEO nợ nần nhiều nhất nước Mỹ bởi từ trước đó, vị tỷ phú này đã vay vốn thế chấp cổ phiếu hàng chục tỷ USD.

Thống kê của hãng nghiên cứu Audit Analytics cho thấy tính đến sau thương vụ Twitter, tổng cộng Elon Musk đã thế chấp 90 tỷ USD giá trị cổ phiếu để vay vốn. Con số này biến nhà sáng lập Tesla trở thành CEO nợ nần nhiều nhất nước Mỹ, vượt qua cả CEO Larry Ellison của Oracel vốn chỉ thế chấp 24 tỷ USD cổ phiếu.

Trước khi thương vụ Twitter diễn ra, hồ sơ của Ủy ban giao dịch và chứng khoán Mỹ (SEC) cho thấy Elon Musk đã thế chấp 88 triệu cổ phiếu Tesla để vay vốn nhưng chưa rõ tổng số tiền vay được là bao nhiêu.

Hãng tin CNBC nhận định do cổ phiếu Tesla có hệ số Beta (đo lường mức độ biến động và là thước đo rủi ro cổ phiếu) cao nên ngân hàng sẽ đòi hỏi tổng giá trị cổ phiếu thế chấp cao hơn số tiền giải ngân.

Nếu động thái thế chấp vay vốn này được thực hiện vào năm 2020 khi giá cổ phiếu Tesla ở 90 USD/cổ thì Elon Musk có khả năng vay được khoảng 2 tỷ USD. Thế nhưng với đà tăng giá cổ phiếu thì hiện nay Elon Musk có thể vay thêm 20 tỷ USD từ khoản thế chấp 88 triệu cổ phiếu trên.

Hãng tin CNBC cho biết hầu như chắc chắn Elon Musk đã vay vốn hết hạn mức từ khoản thế chấp 88 triệu cổ phiếu trên. Nếu cộng với 60 triệu cổ phiếu thế chấp thêm để huy động vốn cho thương vụ mua Twitter thì hiện hơn 80% cổ phần Tesla mà Elon Musk sở hữu đang nằm dưới dạng thế chấp.

Nếu nhận định trên là chính xác thì Elon Musk chỉ còn 25 tỷ USD cổ phiếu chưa thế chấp. Vậy nhưng nhà sáng lập Tesla vẫn phải bán 21 tỷ USD cổ phiếu để hoàn thành thương vụ Twitter. Như vậy nếu cộng cả các khoản thuế thì về lý thuyết, hầu như toàn bộ cổ phiếu Tesla chưa bán của Elon Musk đã, đang hoặc sẽ bị đem đi thế chấp để đủ tiền mua Twitter.

Cho dù có là lựa chọn nào thì rõ ràng Elon Musk đang đánh bạc với cổ phiếu Tesla. Việc vay vốn thế chấp quá nhiều cũng như khả năng phải bán bớt cổ phiếu để huy động vốn cho thương vụ Twitter đã khiến giá cổ phiếu Tesla tụt dốc mạnh. Trong phiên 26/4/2022, giá cổ phiếu của Tesla đã mất 12% và khiến Elon Musk bốc hơi 20 tỷ USD tài sản ngay sau khi thông tin thương vụ mua lại Twitter hoàn thành.

Những tiết lộ mới nhất cho Elon Musk sẽ chi tiền túi để trả 2/3 trong số khoản 44 tỷ USD mua lại Twitter. Thế nhưng tổng tài sản của ông chỉ có khoảng 250 tỷ USD và phần lớn dưới dạng cổ phiếu Tesla, SpaceX và The Boring Co.

Hệ quả là Elon Musk sẽ phải bán hàng triệu cổ phiếu Tesla cũng như thế chấp ngân hàng nhằm huy động đủ nguồn vốn cho thương vụ này.

Ủy ban giao dịch và chứng khoán Mỹ (SEC) cho biết hồ sơ mua lại Twitter của Elon Musk cho thấy tỷ phú này sẽ vay nợ 13 tỷ USD và chi tiền mặt 21 tỷ USD nhờ bán cổ phiếu Tesla. Ngoài ra Elon Musk cũng sẽ vay nợ thế chấp cổ phiếu Tesla để đổi 12,5 tỷ USD.

Tuy nhiên do hệ số Beta cao nên nhiều khả năng Elon Musk sẽ phải thế chấp lượng cổ phiếu có giá trị 65 tỷ USD theo giá thị trường hiện nay, chiếm đến ¼ tổng giá trị cổ phiếu của tỷ phú này trong Tesla, để đổi lấy 13,5 tỷ USD vay vốn từ ngân hàng.

Nợ, nợ và nợ

Dù là tỷ phú giàu nhất nhì thế giới nhưng Elon Musk cũng thà đi vay vốn còn hơn là bỏ tiền túi ra mua Twitter. Thống kê của Audit Analytics cho thấy số cổ phiếu thế chấp vay vốn của Elon Musk từ trước khi thực hiện thương vụ Twitter đã chiếm đến 1/3 trong số 240 tỷ USD tổng giá trị các cổ phiếu bị đem đi thế chấp trên sàn NYSE và Nasdaq.

Như vậy với thương vụ Twitter, Elon Musk sẽ còn vay nợ thế chấp cổ phiếu nhiều hơn nữa.

Tất nhiên với quyền chọn mua cổ phiếu theo kế hoạch của gói năm 2018, Elon Musk sẽ có thêm 73 triệu cổ phiếu Tesla. Nếu cộng với 170 triệu cổ phiếu nắm giữ hiện nay thì nhà sáng lập này sẽ nắm giữ 23% cổ phần Tesla với giá trị 214 tỷ USD.

Ngoài ra, tài sản của Elon Musk còn nằm hở hơn 50% cổ phần SpaceX cùng những dự án startup khác.

Giá cổ phiếu Tesla trong 1 tháng qua

Elon Musks đã nhận thêm 25 triệu quyền chọn mua cổ phiếu trong tháng 4/2022 sau khi Tesla đạt chỉ tiêu doanh thu đúng theo hợp đồng. Dù nhà sáng lập này không thể bán số cổ phiếu trên trong vòng 5 năm theo hợp đồng đã ký kết nhưng Elon Musk lại có thể dùng chúng để thế chấp vay vốn ngân hàng.

Càng giàu càng thích nợ

Hãng tin CNBC nhận định việc Elon Musk vay nợ thế chấp cổ phiếu hàng chục tỷ USD cho thấy hiểm họa tín dụng trong các CEO tại Mỹ.

Nhận thức được tình hình, hơn 2/3 trong số các công ty thuộc S&P 500 đã ban hành các quy định siết chặt vay vốn thế chấp cổ phiếu nhằm ngăn chặn tình trạng CEO đi vay vốn ngân hàng.

Hiện hầu hết các công ty tại Mỹ đều có chính sách chống vay vốn thế chấp cổ phiếu nhưng ngoại trừ cho những trường hợp đặc biệt, ví dụ như CEO Larrison của Oracle.

Chỉ có khoảng 3% công ty trong S&P 500 như Tesla là cho phép các CEO tự do cầm cố cổ phần vay vốn ngân hàng.

Việc các công ty lo lắng bởi những trùm vay nợ như Elon Musk là có cơ sở khi những CEO này có thể bán tháo cổ phiếu để thanh toán hoặc bị siết nợ cổ phiếu khi đến hạn thanh toán.

Vào năm 2012, hãng Green Mountain Coffee Roasters đã phải cách chức Chủ tịch Robert Stiller, đồng thời cũng là nhà sáng lập hãng, cùng với Giám đốc William Davis vì bê bối bán tháo cổ phiếu trả nợ vay vốn thế chấp.

Tương tự vào năm 2015, CEO Michael Pearson của Valeant cũng đã buộc phải bán tháo cổ phiếu để trả nợ 100 triệu USD thế chấp.

"Việc CEO dùng cổ phiếu thế chấp vay vốn ngân hàng đem lại rủi ro cực lớn cho cổ đông cũng như nhà đầu tư. Nếu CEO không thể thanh toán khoản nợ đáo hạn thì họ sẽ buộc phải bán tháo cổ phiếu dẫn đến tình trạng mất giá không phanh và gây khủng hoảng trên thị trường", giám đốc Jun Frank của hãng ICS Advisory cảnh báo.