Đề nghị bỏ quy định 'đại lý bán lẻ xăng dầu chỉ được lấy hàng từ một nguồn'

Theo chuyên gia xăng dầu Nguyễn Á Phi thì quy định các đại lý bán lẻ xăng dầu chỉ được lấy hàng từ một nguồn là không phù hợp, cần thiết phải bỏ quy định này.

Dự thảo nghị định sửa đổi Nghị định số 83/2014/NĐ-CP và Nghị định số 95/2021/NĐ- CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 83/2014/NĐ-CP về kinh doanh xăng dầu. Trong tờ trình dự thảo nghị định, Bộ Công Thương đã bày tỏ quan điểm về 11 vấn đề, trong đó có đề cập đến quy định các đại lý bán lẻ xăng dầu chỉ được lấy hàng từ một nguồn.

Dẫn quy định tại Luật Thương mại, Bộ Công Thương cho biết, đại lý là đơn vị được bên giao đại lý giao hàng để bán theo giá của đơn vị giao đại lý và hưởng hoa hồng; bên giao đại lý phải chịu trách nhiệm về chất lượng, giá bán hàng hóa tại các đại lý.

Mặt hàng xăng, dầu là hàng hóa ở thể lỏng, được chứa đựng chung tại bồn, bể, nên nếu cho phép đại lý bán lẻ xăng dầu lấy hàng từ nhiều nguồn, cơ quan quản lý Nhà nước sẽ không kiểm soát và nắm được đầu mối chịu trách nhiệm về chất lượng, giá xăng dầu bán cho người tiêu dùng và không bảo đảm sự thống với quy định nêu trên của Luật Thương mại.

Do đó, theo quy định hiện hành, đại lý bán lẻ xăng dầu chỉ được lấy từ một nguồn. Nội dung này hiện được quy định tại Nghị định số 83/2014/NĐ-CP và Nghị định số 95/2021/NĐ- CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 83/2014/NĐ-CP.

Bộ Công Thương lý giải, trường hợp cho phép đại lý lấy từ nhiều nguồn, khi có tình trạng khó khăn về nguồn cung như thời gian vừa qua có thể xảy ra tình trạng không đơn vị nào chịu trách nhiệm về việc cung cấp xăng dầu cho các cửa hàng bán lẻ của đại lý (tương tự như đối với các thương nhân phân phối hiện nay).

Với những lý do đó, Bộ Công Thương cho rằng, nên quy định đại lý chỉ được lấy từ một nguồn nhằm phù hợp với Luật Thương mại và quyền và nghĩa vụ của đại lý, theo đó đại lý là đơn vị bán hàng cho bên giao đại lý theo giá do bên giao đại lý quyết định và hưởng hoa hồng. Nếu đại lý lấy từ nhiều nguồn với mức giá khác nhau, đại lý không có quyền quyết định giá bán và không biết bán theo giá của đơn vị nào.

Tuy nhiên, theo chuyên gia xăng dầu Nguyễn Á Phi thì quy định các đại lý bán lẻ xăng dầu chỉ được lấy hàng từ một nguồn là không phù hợp, cần thiết phải bỏ quy định này.

Chuyên gia lý giải, hiện một số ít "ông lớn" cung cấp 70 - 80% thị phần xăng dầu cho thị trường. Với quy định hiện nay về việc đại lý bán lẻ xăng dầu chỉ được lấy từ một nguồn, các "ông lớn" này đương nhiên ở thế độc quyền.

Theo thông lệ quốc tế vẫn có các đại lý độc quyền, nhưng có các ưu đãi hơn các đại lý không độc quyền như về chiết khấu hoa hồng, vùng lãnh thổ phân phối. Còn theo quy định tại Nghị định 83 và Nghị định 95 hiện nay, vẫn còn mập mờ giữa đại lý độc quyền và không độc quyền.

Trong khi đó, theo chuyên gia Công Tâm thì việc quy định các đại lý bán lẻ xăng dầu chỉ được lấy hàng từ một nguồn dẫn đến thị trường không còn sự cạnh tranh.