34 tỉnh, thành phố sẽ đồng loạt công bố bộ máy lãnh đạo mới vào 30/6

Theo Phó thủ tướng, việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh được ví như một cuộc cách mạng về bộ máy, tổ chức và nhân sự, đã nhận được sự đồng tình, ủng hộ của đại đa số người dân.

Không chỉ giảm một cấp trung gian, bộ máy tổ chức hợp lý hơn, mà việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh còn tạo không gian phát triển đủ mạnh, kết hợp thế mạnh vùng miền cả vùng núi và vùng biển.

Ông ví dụ nếu như TP HCM sáp nhập với Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu sẽ tạo ra không gian kinh tế cực mạnh, có thể so sánh với Thượng Hải, tạo dư địa phát triển đất nước.

Tuy vậy có các vấn đề đáng lưu ý. Trước hết thời điểm có hiệu lực, khi kế hoạch được Quốc hội thông qua là triển khai vào ngày mai (12/6) và ngày mốt (13/6) có hiệu lực ngay, theo ông là chưa thể đi vào cuộc sống ngay.

Ông nhắc lại chỉ đạo của Bộ Chính trị và thực tế Chính phủ triển khai, ngày 30/6 sẽ đồng loạt tất cả các tỉnh công bố địa giới hành chính mới cấp tỉnh, xã và bộ máy lãnh đạo mới của Đảng, chính quyền, trực tuyến đến xã với các chức danh. Ngày 1/7, bộ máy chính quyền mới đi vào vận hành.

Vì vậy ông nói có thể Quốc hội bấm nút vào ngày mai, ngày mốt nhưng nên làm đồng loạt vào ngày 30-6 và nghị quyết có hiệu lực vào ngày 1/7 như tờ trình Chính phủ.

Ngoài ra các vấn đề khác như trụ sở, chế độ chính sách, bố trí con người. Phó thủ tướng cho rằng Chính phủ và Bộ Chính trị đều nhìn thấy và tập trung giải quyết việc này.

Ví dụ đối với việc xử lý trụ sở, nếu đưa vào luật quy định nhà này làm gì nhà kia làm gì sẽ là vấn đề khó.

Do đó Chính phủ yêu cầu tổng rà soát trụ sở xã, huyện, tỉnh và các cơ quan. Sau đó yêu cầu các tỉnh tự đề xuất phương án giải quyết theo thứ tự ưu tiên.

Trước hết là dành cho giáo dục, trường học, mẫu giáo, nhà trẻ, y tế, trạm xá bệnh viện, dành cho các công trình văn hóa, phúc lợi, sinh hoạt cộng đồng, trung tâm dịch vụ công, các công sở và phần còn lại mới tính toán tiếp.

"Phải có hồ sơ ngay báo cáo Quốc hội lần này. Chính phủ chỉ đạo và hướng dẫn địa phương theo thứ tự ưu tiên để thực hiện. Cái này liên quan nhiều vấn đề nên chúng ta phải gỡ về mặt hành lang pháp lý, chuyển từ trụ sở huyện đội hay công an sang nhà trẻ là sai mục đích nên cần hành lang pháp lý để tháo gỡ. Chính phủ đã biết và sẽ lưu ý các địa phương" - ông Bình nói.

Về chính sách dành cho cán bộ, dù đã tốt, việc triển khai phải đi kèm với công tác vận động và làm công tác chính trị tư tưởng để cán bộ nghỉ vui vẻ, nhường cơ hội cho người trẻ hơn. Chính sách cũng còn phụ thuộc vào điều kiện, tiềm lực tài chính của từng địa phương.

“Tôi thấy một số địa phương rất chủ động. Lâm Đồng tính toán có xe miễn phí đưa đón cán bộ hoặc bố trí nhà công vụ, trong tương lai còn quy hoạch cả những khu đất cho cán bộ về. Bắc Giang cũng sẵn sàng cho việc đó”, Phó thủ tướng dẫn chứng.

Câu chuyện bố trí nơi ở cho cán bộ sau sáp nhập, theo Phó thủ tướng, rất đáng lưu ý. Sau sáp nhập, không phải lập tức “bê nguyên đai nguyên kiện” cán bộ từ tỉnh cũ sang tỉnh mới, mà cho phép để lại một bộ phận ở lại để hướng dẫn chính quyền địa phương giải quyết công việc của chính quyền xã giai đoạn đầu chưa thể vận hành trơn tru, giải quyết các dự án tồn đọng hay nắm bắt tình hình dân cư... Điều này đòi hỏi có lộ trình để bộ máy vận hành trơn tru.

"Phải nói thật rằng không thể có chính sách nào ngay lập tức thỏa mãn 100% nhu cầu, bao giờ cũng có người đồng tình, có người không. Như việc hai ông thường vụ đều là trưởng ban tổ chức hay giám đốc sở, để làm tiếp phải có một ông xuống phó, nên tâm tư cán bộ bao giờ cũng bị ảnh hưởng. Nhưng tinh thần là phải hy sinh, đặt lợi ích chung lên. Đến giờ này thì tất cả cán bộ, đảng viên đều rất ủng hộ, đó là điều đáng mừng", Phó thủ tướng Nguyễn Hòa Bình nói.

Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà cũng cho biết: “Chúng ta đang tái cấu trúc hệ thống hành chính theo hướng phù hợp với xu thế phát triển đất nước bước vào kỷ nguyên mới”.

Đặc biệt, trong quá trình sắp xếp, Bộ Chính trị đã chú trọng tới yếu tố hình thái lãnh thổ hướng ra biển lớn. Sự thay đổi trong tư duy này mở ra khả năng phát huy tối đa lợi thế kinh tế biển, liên kết vùng hiệu quả giữa duyên hải Nam Trung Bộ với Tây Nguyên và hướng đến các trung tâm kinh tế không chỉ trong nước mà cả khu vực, quốc tế.

Theo phương án, cả nước sẽ sắp xếp 52 đơn vị hành chính cấp tỉnh để còn lại 23, đồng thời giữ nguyên 11 đơn vị hành chính đã đạt đầy đủ tiêu chí. Kết quả là, sẽ còn 34 tỉnh, thành, gồm 28 tỉnh và 6 thành phố trực thuộc Trung ương.

Lộ trình thực hiện đang bước vào giai đoạn nước rút. Mục tiêu quan trọng được Bộ Chính trị và Tổng Bí thư xác định là quyết tâm đến ngày 1/7/2025, các đơn vị hành chính mới sẽ chính thức vận hành theo mô hình chính quyền địa phương hai cấp.