Ủy ban Châu Âu sẽ rút Dự thảo Chống 'tẩy xanh' - Xu hướng ESG bị ảnh hưởng ra sao?

EC dự định rút lại Chỉ thị Chống "tẩy xanh"

Ủy ban Châu Âu hôm thứ Sáu cho biết họ dự định rút lại Chỉ thị Green Claims – dự thảo luật chống lại hành vi "greenwashing" - tuyên bố sai sự thật về tác động môi trường của sản phẩm hoặc dịch vụ, hay còn gọi là "tẩy xanh".

Động thái này diễn ra chỉ vài ngày trước khi tiến hành vòng đàm phán ba bên (trilogue) cuối cùng nhằm thông qua văn bản.

Phát ngôn viên của Ủy ban, ông Maciej Berestecki, xác nhận tại buổi họp báo: “Tôi có thể nói rằng trong bối cảnh hiện tại, Ủy ban thực sự có ý định rút lại đề xuất về Green Claims.”

Lý do rút lui

Động thái này diễn ra sau hai năm đàm phán căng thẳng giữa Nghị viện Châu Âu và Hội đồng EU. Chỉ thị lần đầu được Ủy ban đưa ra vào tháng 3/2023, nhằm giải quyết tình trạng hơn 50% các tuyên bố "xanh" của doanh nghiệp trong EU mơ hồ hoặc gây hiểu nhầm, và 40% hoàn toàn thiếu cơ sở chứng minh (theo các nghiên cứu trước đó).

Chỉ thị đề xuất các yêu cầu tối thiểu để doanh nghiệp phải: Chứng minh, truyền đạt và xác minh các tuyên bố môi trường; Đảm bảo mọi tuyên bố "xanh" đều được xác thực độc lập và có căn cứ khoa học; Siết chặt việc cấp nhãn sinh thái tư nhân, chỉ cho phép nhãn mới nếu được xây dựng ở cấp EU và chứng minh được mức độ cam kết môi trường cao hơn các nhãn hiện hành.

Tuy nhiên, trong quá trình chuẩn bị cho vòng đàm phán quyết định, Đảng Nhân dân châu Âu (EPP) – nhóm chính trị lớn nhất tại Nghị viện EU – đã gửi thư yêu cầu rút dự luật, với những lý do sau: Luật sẽ tạo thêm gánh nặng tuân thủ và thủ tục quá phức tạp cho doanh nghiệp; Thiếu đánh giá tác động về chi phí – lợi ích của chỉ thị; Không chứng minh được lợi ích kỳ vọng sẽ vượt qua chi phí thực thi và sự bất định pháp lý mà nó gây ra.

Chưa rõ bước đi tiếp theo

Trước các câu hỏi bổ sung về quá trình và động cơ dẫn đến quyết định rút dự thảo, người phát ngôn của Ủy ban chỉ nói: “Hiện chúng tôi chưa thể chia sẻ thêm… và sẽ thông báo khi có bước tiếp theo.”

Việc rút chỉ thị Green Claims được xem là bước lùi đáng kể trong nỗ lực xây dựng một khuôn khổ pháp lý mạnh mẽ hơn để bảo vệ người tiêu dùng trước các tuyên bố môi trường không đáng tin cậy – một vấn đề ngày càng được quan tâm giữa làn sóng tiêu dùng bền vững tại Châu Âu.

Ảnh hưởng gì đến xu hướng thực thi ESG?

Dự định rút lại Chỉ thị Green Claims của Ủy ban Châu Âu (EC) có thể gây ra tác động tiêu cực đáng kể đến tiến trình thực thi ESG, đặc biệt là trụ cột Môi trường (E).

Làm suy yếu nỗ lực chống "tẩy xanh"

Chỉ thị Green Claims vốn được thiết kế để siết chặt các tuyên bố môi trường tự phát, yêu cầu doanh nghiệp phải chứng minh các tuyên bố "xanh" bằng dữ liệu khoa học, kiểm chứng độc lập.

Như vậy, khi EC rút lại đề xuất này, không còn cơ chế ràng buộc rõ ràng, tạo điều kiện cho các công ty tiếp tục đưa ra các tuyên bố môi trường mơ hồ, thậm chí sai sự thật — làm suy giảm lòng tin của người tiêu dùng và nhà đầu tư đối với các chỉ số ESG.

Tạo ra khoảng trống pháp lý và sự không nhất quán trong báo cáo ESG

Việc không có quy định chung của EU khiến các quốc gia thành viên có thể tự áp dụng các tiêu chuẩn khác nhau. Điều này gây khó khăn cho các doanh nghiệp hoạt động xuyên quốc gia trong việc tuân thủ ESG, đồng thời làm giảm tính so sánh và minh bạch giữa các báo cáo ESG.

Làm chậm tiến trình chuyển đổi xanh trong khu vực doanh nghiệp

Chỉ thị Green Claims đóng vai trò như một công cụ thúc đẩy doanh nghiệp đầu tư vào công nghệ sạch và thực hành bền vững để có thể đưa ra tuyên bố môi trường đáng tin cậy. Việc hủy bỏ đề xuất này có thể giảm động lực chuyển đổi xanh, nhất là trong các ngành dễ bị cáo buộc "tẩy xanh" như thời trang nhanh, thực phẩm, hoặc năng lượng.

Tác động tiêu cực đến chiến lược tài chính bền vững

Các nhà đầu tư ESG ngày càng yêu cầu các công ty minh bạch và có thể kiểm chứng dữ liệu môi trường. Việc thiếu một bộ quy chuẩn có thể làm tăng rủi ro đầu tư, giảm sức hấp dẫn của các doanh nghiệp EU trong con mắt các quỹ ESG quốc tế.