Thỏa thuận giữa các Big Tech và nhóm khởi nghiệp AI qua điện toán đám mây 'dấy lên' lo ngại cạnh tranh không công bằng

Theo Financial Times (Anh), các Big Tech đang sẵn sàng đầu tư và liên minh với các công ty khởi nghiệp về AI thông qua mảng điện toán đám mây của họ. Điều này làm dấy lên những vấn đề pháp lý về việc các Big Tech này sẽ là nhà cung cấp hay các đối thủ cạnh tranh với các công ty khởi nghiệp trong cuộc chiến phát triển “AI thế hệ mới”

Khoản đầu tư 300 triệu USD của Google vào Anthropic (trụ sở tại San Francisco) là một ví dụ điển hình cho một quan hệ đối tác giữa các nhóm khởi nghiệp AI và các Big Tech liên quan tới điện toán đám mây.

Google mới đầu tư 300 triệu USD vào Anthropic.

Anthropic nằm trong làn sóng khởi nghiệp công nghệ mới trong lĩnh vực AI – các chương trình máy tính tinh vi có thể phân tích ngữ pháp, viết văn bản và tạo ra các tác phẩm nghệ thuật trong vài giây. Những sản phẩm này đang cạnh tranh trực tiếp với các hệ thống AI của các công ty lớn như Google, Amazon.

Bắt đầu chính là sự bùng nổ của ChatGPT do OpenAI phát triển. Đây là một chatbot có thể trò chuyện với người dùng thông qua văn bản, đòi hỏi một hệ thống dữ liệu, sức mạnh phân tích dữ liệu khổng lồ, trên cơ sở hạ tầng đắt đỏ được kiểm soát bởi những “gã khổng lồ” công nghệ.

“Đây chính xác là vấn đề Ủy ban Thương mại Liên bang (FTC) sẽ cần phải quan tâm.” William Kovacic, cựu chủ tịch đảng Cộng hòa của cơ quan chống độc quyền Hoa Kỳ, đồng thời là giáo sư luật chống độc quyền tại Đại học George Washington, cho biết.

Ông nói: “Có một mối lo ngại ngày càng tăng về cách các công ty dịch vụ thông tin lớn đang hạn chế cơ hội cho các thế hệ đối thủ cạnh tranh mới xuất hiện,” đồng thời cho biết thêm rằng họ có thể sẽ “rất chú ý” đến những thỏa thuận này.

Tuy nhiên, FTC vẫn chưa có những thông báo chính thức về vấn đề này.

Các mối quan hệ đối tác này cho phép chủ sở hữu dữ liệu đám mây hiểu sâu hơn về công nghệ của các công ty mới thành lập. Đồng thời, công ty nhỏ hơn có lợi từ việc không phải chi trả khoản đầu tư lớn để xây dựng cơ sở hạ tầng dữ liệu của riêng họ.

Các công ty khởi nghiệp AI cần đào tạo mô hình mẫu. Họ có rất ít sự lựa chọn và hầu như phải “lao vào vòng tay” của các Big Tech cung cấp dịch vụ điện toán đám mây thiết yếu với mức giá chiết khấu và tiếp cận với số vốn lớn mà họ cần.

Jonathan Frankle, đồng sáng lập của MosaicML, một công ty AI đang cố gắng phổ biến hóa đám mây cho các khách hàng doanh nghiệp cần các mô hình AI, cho biết: “Các thoả thuận giữa công nghệ AI và các dịch vụ đám mây buộc mọi người phải thực hiện các cam kết lớn trong nhiều năm”.

Khoản đầu tư của Google - Anthropic đã mang lại cho “gã khổng lồ” về dịch vụ tìm kiếm 10% cổ phần của công ty khởi nghiệp AI, sau đó hai công ty đã công bố một quan hệ đối tác đám mây riêng biệt.

Động thái này cũng giống như khoản đầu tư 1 tỷ USD mà Microsoft đã dành cho OpenAI vào 3 năm trước. Vào tháng 1, Microsoft đã công bố khoản đầu tư “nhiều năm, nhiều tỷ đô la” vào OpenAI. Ước tính trị giá 10 tỷ đô la.

Thỏa thuận này đã củng cố vị thế của Microsoft với tư cách là nhà cung cấp cơ sở hạ tầng độc quyền cho một trong những công ty khởi nghiệp AI hàng đầu thế giới.

Giám đốc điều hành Microsoft Satya Nadella tuyên bố rằng: Microsoft đã xây dựng một siêu máy tính để xử lý công việc của OpenAI và giờ đây nó có thể xử lý một số phép tính AI với chi phí chỉ bằng một nửa so với các đối thủ. Giảm chi phí là chìa khóa để phát triển các mô hình ngôn ngữ lớn sử dụng nhiều điện toán. Ví dụ về các ước tính đưa ra chi phí vận hành ChatGPT, giả sử có 10 triệu người dùng hàng tháng, ở mức 1 triệu đô la mỗi ngày.

Trong khi đó, liên minh nổi bật nhất của Amazon trong số các công ty khởi nghiệp AI cho đến nay là Stability AI. Vào tháng 11/2022, công ty khởi nghiệp này đã tuyên bố “Amazon Web Service” (AWS) là “đối tác đám mây ưa thích” của mình để xây dựng và đào tạo các mô hình mẫu của mình.

Thoả thuận hợp tác giữa các Big Tech với nhiều công ty khởi nghiệp AI thông nền tảng đám mây "dấy lên" mối lo ngại về cạnh tranh không công bằng. (Ảnh: Alarmy)

Mối quan hệ hợp tác này bao gồm cam kết của Stability AI về việc sử dụng chip Trainium của Amazon, bộ xử lý được thiết kế tùy chỉnh để cạnh tranh với Bộ xử lý Tensor của Google. Thỏa thuận này mang lại cho Amazon một đối tác AI hàng đầu để giới thiệu nền tảng đám mấy của mình. Công ty này vốn bị cho là tụt hậu so với Microsoft và Google trong cuộc chiến phát triển AI.

Theo một người quen thuộc với các điều khoản, thỏa thuận này không phải là độc quyền, cho phép Stability có khả năng hoạt động với các nhà cung cấp đám mây thay thế như Google Cloud.

Google cũng cho biết thỏa thuận đám mây của họ với Anthropic là không độc quyền.

Tuy nhiên, việc xây dựng và triển khai các mô hình ngôn ngữ lớn với hàng tỷ tham số, chẳng hạn như mô hình GPT của OpenAi hoặc PaLM của Google, yêu cầu phần cứng ổn định. Do đó, sẽ rất khó để chuyển đổi giữa các nền tảng khác nhau khi bắt đầu đào tạo một mô hình, theo các nhà nghiên cứu AI.

Theo cựu chủ tịch đảng Cộng hòa của cơ quan chống độc quyền Hoa Kỳ Kovacic, trong lịch sử, kiểu phụ thuộc này đã thu hút sự chú ý của các cơ quan quản lý chống độc quyền trong các lĩnh vực khác, bao gồm cả viễn thông.

“Việc nhà cung cấp dịch vụ chính của bạn cũng là đối thủ cạnh tranh của bạn là một mối quan hệ vốn đã khó xử và đầy căng thẳng”, ông nói.

Nhu cầu cơ bản về một nhà cung cấp đám mây đáng tin cậy có thể cung cấp cơ sở hạ tầng điện toán với số lượng và tần suất mà một công ty khởi nghiệp AI tổng quát cần có nghĩa là các công ty nhanh chóng bị ép buộc tham gia vào quan hệ đối tác đám mây của Big Tech.

Google và Amazon có mối quan hệ chặt chẽ với các công ty khởi nghiệp AI khác đang xây dựng các mô hình ngôn ngữ của riêng họ, bao gồm Cohere (có trụ sở tại California) và công ty AI21 Labs (có trụ sở tại Israel).

Công ty quản lý đám mây YellowDog, giúp khách hàng chuyển đổi giữa các dịch vụ đám mây, cho biết họ biết về một số liên minh giữa các công ty AI non trẻ chưa ra mắt sản phẩm và nhà cung cấp đám mây, được thực hiện ở giai đoạn khi họ sẵn sàng ràng buộc mình với nhà cung cấp và từ bỏ công bằng.

“Một số học giả muốn bắt đầu công ty khởi nghiệp của riêng họ, cuộc trò chuyện đầu tiên của họ là với các nhà cung cấp đám mây trước khi họ tuyển dụng các nhà phát triển vì họ biết rằng nó quá đắt. Đó là chìa khóa,” Tom Beese, giám đốc điều hành của YellowDog cho biết. Anh ấy từ chối nêu tên bất kỳ công ty nào có liên quan vì các thỏa thuận không tiết lộ đã ký với các nhà cung cấp đám mây là các Big Tech.

Những giao dịch như vậy có thể nhanh chóng thu hút sự giám sát của cơ quan quản lý. Trong luật của Mỹ, hành vi này được gọi là hành vi tự ưu tiên của những “gã khổng lồ” công nghệ và đã được đưa ra bàn luận tại Quốc hội Hoa Kỳ vào năm ngoái, nhằm ngăn chặn các nền tảng trực tuyến lớn sử dụng sức ảnh hưởng của họ trong một lĩnh vực để thúc đẩy các sản phẩm khác của họ, hạn chế cạnh tranh các công ty nhỏ hơn.

Thượng nghị sĩ Đảng Dân chủ Hoa Kỳ Amy Klobuchar cho biết trong một tuyên bố vào năm ngoái: “Những nền tảng này sử dụng sự thống trị của họ để gây bất lợi cho đối thủ của họ một cách không công bằng. Tất cả đều gây bất lợi cho cạnh tranh và người tiêu dùng.”