Quốc hội biểu quyết về thí điểm cơ chế đặc thù phát triển nhà ở xã hội

Tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 9, sáng 29/5, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Các tổ chức tín dụng. Thống đốc Ngân hàng nhà nước Việt Nam phát biểu giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu.

Sau đó, các đại biểu thảo luận ở hội trường về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về việc thí điểm Viện kiểm sát nhân dân khởi kiện vụ án dân sự để bảo vệ quyền dân sự của các chủ thể là nhóm dễ bị tổn thương hoặc bảo vệ lợi ích công. Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao phát biểu giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu.

Buổi chiều, Quốc hội biểu quyết thông qua Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm về một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội.

Tiếp đó, các đại biểu thảo luận ở hội trường về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quốc tịch Việt Nam. Bộ trưởng Bộ Tư pháp phát biểu giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu.

Về Nghị quyết thí điểm về một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội. Nếu đa số đại biểu Quốc hội bấm nút thông qua, Nghị quyết sẽ có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1/8/2025 và thực hiện trong 5 năm với nhiều cơ chế, chính sách đặc thù nhằm đẩy nhanh tiến độ, rút ngắn thời gian đầu tư, hiện thực hóa mục tiêu đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội giai đoạn 2021-2030.

Liên quan đến chính sách phát triển nhà ở xã hội, tại phiên thảo luận sáng 21/5, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh, nhà ở xã hội là vấn đề được dư luận xã hội, nhân dân đặc biệt quan tâm. Việc ban hành Nghị quyết của Quốc hội nhằm tháo gỡ vướng mắc, đơn giản hóa thủ tục để thu hút doanh nghiệp tham gia đầu tư vào lĩnh vực xây dựng nhà ở xã hội.

Chủ tịch Quốc hội cho biết hiện đã có Đề án xây dựng 1 triệu căn nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030, tuy nhiên, từ năm 2021 đến nay, cả nước mới chỉ có 657 dự án nhà ở xã hội được triển khai, số lượng căn hoàn thành mới chỉ đạt 15,6% mục tiêu đến năm 2025. Chính phủ cũng đã dành gói 120 nghìn tỷ đồng để hỗ trợ chính sách nhà ở xã hội, nhưng tiến độ giải ngân rất chậm.

"Chậm ở đây trước hết là chúng ta chưa chỉ đạo quyết liệt lĩnh vực nhà ở xã hội. Thứ hai là thủ tục hành chính, muốn làm được một dự án nhà ở xã hội thì phải mất 2 năm mới xong thủ tục. Chính vì thế, lần này, Chính phủ trình Quốc hội dự thảo Nghị quyết để đơn giản hóa các thủ tục, ưu tiên đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án nhà ở xã hội," Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Theo Tờ trình của Chính phủ, thời gian thực hiện cơ chế này dự kiến tối đa là 75 ngày, tức là cắt giảm khoảng 200 ngày, giảm khoảng 70% thời gian thực hiện so với quy định hiện hành.

Chủ tịch Quốc hội cũng lưu ý có 3 chính sách mới trong dự thảo Nghị quyết so với kết luận của cơ quan có thẩm quyền, gồm: xác định giá bán, giá thuê nhà ở xã hội; điều kiện nhà ở để được hưởng chính sách hỗ trợ nhà ở xã hội; hoàn trả tiền sử dụng đất, kinh phí bồi thường, hỗ trợ tái định cư hoặc khấu trừ nghĩa vụ tài chính cho chủ đầu tư nhà ở xã hội.

Đặc biệt, theo quy định hiện hành, người được hưởng chính sách nhà ở xã hội phải chưa sở hữu nhà ở tại tỉnh, thành phố nơi có dự án; chưa từng mua, thuê mua nhà ở xã hội hoặc hưởng chính sách hỗ trợ nhà ở dưới bất kỳ hình thức nào. Trường hợp đã có nhà, diện tích bình quân đầu người phải thấp hơn mức tối thiểu theo quy định.

Tuy nhiên, quy định này bộc lộ nhiều bất cập. Vì vậy, Chính phủ đề xuất tại các tỉnh, thành được sắp xếp lại, việc xác định điều kiện hưởng chính sách nên căn cứ theo địa giới hành chính trước thời điểm sắp xếp. Đồng thời, với người lao động có nhà ở nhưng làm việc xa nơi ở, chỉ cần chưa từng mua, thuê mua nhà ở xã hội, chưa được hỗ trợ nhà ở là đủ điều kiện. Trường hợp đã có nhà, khoảng cách từ nhà ở đến nơi làm việc phải tối thiểu 30 km.