Đề xuất giảm còn 3,6%/năm hoặc bỏ truy thu tiền sử dụng đất

Bộ Tài chính vừa hoàn thiện dự thảo sửa đổi Nghị định 103 về tiền sử dụng đất, tiền thuê đất. Theo dự thảo lần này, ngoài phương án giữ nguyên khoản thu bổ sung 5,4% trên số tiền sử dụng đất phải nộp (như dự thảo lần trước và quy định hiện hành), Bộ đã thêm hai phương án khác.

Phương án thứ nhất là bỏ hoàn toàn quy định về khoản thu bổ sung tiền sử dụng đất, giao Chính phủ xem xét tại quá trình sửa đổi Luật Đất đai 2024, do đây là nội dung phức tạp, nhạy cảm và có tác động lớn đến ngân sách cũng như doanh nghiệp.

Phương án 2 là giữ quy định thu bổ sung nhưng điều chỉnh giảm mức thu xuống còn 3,6% mỗi năm, được tính toán dựa trên trung bình cộng của ba chỉ số: lãi suất tiền gửi kỳ hạn 1-6 tháng, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) và tỷ lệ lạm phát trung bình trong giai đoạn 2014-2024.

Bộ Tài chính đánh giá việc điều chỉnh theo hai phương án xử lý khoản thu bổ sung tiền sử dụng đất, nội dung từng gây tranh cãi thời gian qua, giúp hài hòa lợi ích giữa Nhà nước và người sử dụng đất.

Do đó để cân đối lợi ích giữa người sử dụng đất và nhà nước, địa phương đề xuất điều chỉnh mức thu bổ sung, giảm mức thu từ 5,4%/năm thành 3,6%/năm. Con số 3,6% là mức tỷ lệ trung bình cộng giữa 3 chỉ số tính trong giai đoạn Luật Đất đai năm 2013 có hiệu lực thi hành (năm 2014 - 2024), gồm lãi suất tiền gửi trung bình kỳ hạn 1-6 tháng, CPI trung bình hằng năm và tỷ lệ lạm phát trung bình.

Đối với tiền sử dụng đất khi chuyển mục đích sử dụng đất, Bộ Tài chính đề xuất 2 phương án:

Phương án 1: Giảm tiền sử dụng đất (30% trong hạn mức, 50% ngoài hạn mức) đối với đất vườn, ao liền kề đất ở.

Phương án 2: Giữ nguyên quy định hiện hành, không thực hiện giảm.

Cục Quản lý công sản đã có văn bản gửi Bộ Nông nghiệp và Môi trường xin ý kiến, vì nội dung này xuất phát từ quy định của Luật Đất đai năm 2024.

Trước đó, dự thảo cũ của Bộ Tài chính đề xuất mức truy thu 5,4% mỗi năm tính trên số tiền sử dụng đất hoặc tiền thuê đất phải nộp trong thời gian chưa xác định nghĩa vụ tài chính. Tuy nhiên, mức thu này bị nhiều doanh nghiệp và hiệp hội phản đối do không phản ánh đúng thực tế. Nhiều địa phương cũng kiến nghị giảm mức thu và đánh giá mức 5,4% chưa phù hợp, có thể gây khó khăn cho doanh nghiệp, đặc biệt trong bối cảnh thị trường đang cần phục hồi.

Nhiều doanh nghiệp nhận định rằng khoản thu bổ sung tiền sử dụng đất thực chất là một hình thức “phạt lãi” do chậm nộp. Áp lực tài chính rất lớn khi số tiền truy thu lên tới hàng trăm tỷ đồng, trong khi nguyên nhân không xuất phát từ lỗi của họ.