APEC cảnh báo thương mại khu vực chững lại vì thuế quan

Trong bối cảnh chuẩn bị cho hội nghị thượng đỉnh lãnh đạo APEC, các đại diện thương mại của 21 nền kinh tế thành viên đã họp thường niên tại đảo Jeju (Hàn Quốc).

Đáng chú ý, các đặc phái viên thương mại hàng đầu của Mỹ và Trung Quốc cũng có cuộc gặp bên lề, nối tiếp cuộc đàm phán quan trọng hồi đầu tháng tại Geneva nhằm hạ nhiệt căng thẳng thương mại song phương.

Xuất khẩu dự báo gần như đứng yên, tăng trưởng kinh tế bị cắt giảm

Trong báo cáo công bố tại hội nghị, APEC dự báo xuất khẩu của khu vực chỉ tăng 0,4% trong năm 2025, giảm mạnh so với mức tăng 5,7% của năm trước. Dự báo tăng trưởng kinh tế khu vực cũng bị hạ từ 3,3% xuống 2,6%.

Tăng trưởng thương mại trong khu vực đang giảm mạnh do nhu cầu bên ngoài yếu đi, đặc biệt trong lĩnh vực sản xuất và hàng tiêu dùng. Trong khi đó, những bất ổn xoay quanh các biện pháp kiểm soát hàng hóa đang tác động tiêu cực tới thương mại dịch vụ.

Chính sách áp thuế diện rộng của chính quyền Trump đã ảnh hưởng tới hơn một nửa số thành viên APEC. Trước đó, thuế suất trung bình của khu vực đã giảm từ 17% năm 1989 xuống 5,3% vào năm 2021, góp phần thúc đẩy thương mại hàng hóa tăng gấp hơn 9 lần trong hơn ba thập kỷ qua.

Hy vọng cải thiện quan hệ Mỹ - Trung

Trong một dấu hiệu cho thấy khả năng đối thoại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới có thể được khơi thông, Đại diện Thương mại Mỹ Jamieson Greer đã gặp Trợ lý Bộ trưởng Thương mại Trung Quốc Lý Thành Cương bên lề hội nghị – Bộ Công nghiệp và Thương mại Hàn Quốc xác nhận, song không cung cấp thêm chi tiết.

Cuộc gặp này diễn ra không lâu sau khi hai bên nhất trí giảm thuế suất trong cuộc đàm phán trực tiếp đầu tiên tại Geneva từ ngày 10–11/5.

Trong hai ngày làm việc, đại diện thương mại các nền kinh tế thành viên sẽ thảo luận về thương mại đa phương và cải cách Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), trong bối cảnh cơ quan này đang đối mặt với nhiều thách thức. Mỹ từng chỉ trích WTO là tổ chức trao cho Trung Quốc lợi thế xuất khẩu không công bằng, và mới đây đã quyết định tạm dừng đóng góp tài chính cho tổ chức này.

Hiệu ứng lan tỏa của chính sách thuế quan

Phát biểu khai mạc hội nghị, Bộ trưởng Thương mại Hàn Quốc Cheong In-kyo nhấn mạnh các bất ổn chính trị và kinh tế đang gây thêm áp lực lên thương mại toàn cầu. Ông kêu gọi các nước APEC tăng cường đối thoại để cùng vượt qua khó khăn.

Trước đó, ông Carlos Kuriyama, Giám đốc chính sách APEC, cho biết việc hạ dự báo xuất khẩu là do tác động từ chính sách thuế của Mỹ, và cảnh báo rằng hiệu ứng lan tỏa của các biện pháp này còn vượt ra ngoài lĩnh vực hàng hóa.

"Chúng tôi nhận thấy thuế của Mỹ không chỉ ảnh hưởng tới hàng hóa, mà còn tới thương mại dịch vụ và thị trường tài chính. Đây là lý do các chính phủ đang đàm phán, nhưng vẫn chưa thể quay lại trạng thái như trước tháng Tư," – ông Kuriyama chia sẻ với báo giới.

Mỹ tăng tốc đối thoại song phương

Greer dự kiến có cuộc họp song phương với người đồng cấp Hàn Quốc – ba tuần sau vòng đàm phán đầu tiên giữa hai bên tại Washington. Ông cũng sẽ lần đầu gặp đại diện New Zealand và làm việc với nhiều nước châu Á khác.

“Chúng tôi đang tiến hành nhanh nhất có thể với các đối tác có thiện chí hợp tác sâu rộng,” – Greer trả lời CNBC trước khi rời Mỹ tới đảo Jeju.

Tờ báo Yonhap cho biết, Greer cũng dự kiến gặp đại diện các tập đoàn đóng tàu lớn của Hàn Quốc như HD Hyundai Heavy Industries và Hanwha Ocean, trong khuôn khổ thảo luận về khả năng hợp tác song phương trong lĩnh vực công nghiệp.

APEC giữ vai trò then chốt
Hội nghị lần này quy tụ đại diện thương mại từ Nhật Bản, Canada, Mexico, Nga và nhiều thành viên khác. Bộ trưởng Cheong cho biết ông cũng đã gặp phía Trung Quốc, trong đó đại diện Bắc Kinh tái khẳng định cam kết ủng hộ thương mại đa phương và bảo vệ chuỗi cung ứng toàn cầu.
Đây là vòng họp cấp bộ trưởng lần hai trong năm 2025, nhằm chuẩn bị cho hội nghị thượng đỉnh APEC sẽ diễn ra tại Gyeongju, Hàn Quốc vào cuối năm.
APEC hiện chiếm khoảng 50% thương mại toàn cầu và 60% GDP thế giới – cho thấy vai trò trung tâm của tổ chức này trong việc định hình thương mại khu vực giữa bối cảnh thế giới nhiều biến động.