Một tỉnh đề xuất đánh thuế đối với tiền lãi gửi tiết kiệm

Bộ Tài chính vừa tổng hợp ý kiến các bộ, ngành, địa phương... đóng góp cho dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (thay thế).

Góp ý xây dựng dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (TNCN), UBND TP Cần Thơ cho rằng đơn vị soạn thảo nên nghiên cứu, mở rộng cơ sở thuế. Tỉnh này đề xuất lãi tiền gửi tiết kiệm chỉ nên miễn thuế thu nhập cá nhân với quy mô tiết kiệm nhỏ.

Theo quy định hiện hành, cá nhân có các khoản lãi tiền gửi nhận được từ các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài đang được miễn thuế. Đây là các khoản tiền gửi dưới các hình thức không hoặc có kỳ hạn, gửi tiết kiệm, chứng chỉ tiền gửi, kỳ phiếu, tín phiếu và các khoản khác theo nguyên tắc hoàn trả đầy đủ gốc, lãi. Chỉ thu nhập từ lãi tiền gửi của công ty, doanh nghiệp mới bị tính thuế thu nhập doanh nghiệp.

Trong khi đó, UBND tỉnh Ninh Thuận lại kiến nghị tăng danh mục miễn thuế, trong đó miễn thuế cho lãi suất tiền gửi tiết kiệm, trái phiếu Chính phủ và các khoản đầu tư dài hạn nhằm khuyến khích tiết kiệm và phát triển kinh tế.

Bộ Quốc phòng đề nghị bổ sung quy định miễn thuế đối với thu nhập từ thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ nghiên cứu, thiết kế, chế tạo, sản xuất thử nghiệm trang thiết bị phục vụ quốc phòng, an ninh... để thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao vào lĩnh vực này.

Bộ Tư pháp ngoài đề nghị miễn thuế TNCN đối với nguồn nhân lực trình độ cao trong một số lĩnh vực của nền kinh tế còn cho rằng, cần bổ sung quy định trong dự thảo luật là Thủ tướng được quyền quyết định việc miễn, giảm thuế cho người lao động làm việc tại một số tổ chức quốc tế đặc thù. Theo Bộ Tư pháp, để ưu tiên phát triển nông nghiệp, môi trường khoa học và công nghệ, an sinh xã hội... bổ sung thu nhập miễn, giảm thuế là cần thiết, đảm bảo công khai và minh bạch.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đề nghị Bộ Tài chính nghiên cứu, bổ sung miễn thuế TNCN đối với các khoản thu nhập từ lợi tức cổ phần của thành viên hợp tác xã nông nghiệp, nông dân ký kết hợp đồng với doanh nghiệp tham gia “cánh đồng lớn”, trồng rừng sản xuất nuôi trồng thủy sản...

Ngoài đề nghị miễn thuế TNCN, nhiều bộ, ngành, địa phương còn đề nghị quy định giảm thuế TNCN nhiều hơn với cá nhân, thành viên trong gia đình thiệt hại vì bão, lũ.

Phản hồi trước các đề xuất nói trên, Bộ Tài chính cho biết ngân sách Nhà nước định hướng cơ cấu lại để đảm bảo nền tài chính quốc gia an toàn, bền vững, trong đó mở rộng cơ sở thuế, hạn chế tối đa lồng ghép chính sách xã hội trong các sắc thuế. Cùng với đó, chính sách miễn, giảm, giãn thuế đảm bảo tính trung lập. Việc này được thực hiện theo Nghị quyết 07/2016 của Bộ Chính trị.

Do đó, việc sửa đối tượng miễn giảm cần được nghiên cứu để phù hợp với chủ trương, thực tiễn và xu hướng cải cách thuế trên thế giới.

Dự kiến, Chính phủ trình Quốc hội cho ý kiến về dự án luật Thuế thu nhập cá nhân (thay thế) tại kỳ họp cuối năm nay, thông qua tại kỳ họp vào tháng 5/2026.

Trong dự thảo, Bộ Tài chính cũng cũng dẫn kinh nghiệm quốc tế, như Thái Lan đánh thuế lãi tiền gửi ngân hàng, Trung Quốc áp thuế với thu nhập từ lãi suất, còn Hàn Quốc cũng thu thuế TNCN đối với tiền lãi.

Ở chiều ngược lại, một số quốc gia cho phép giảm trừ đối với các khoản lãi vay mua nhà trả góp khi tính thuế TNCN.

Theo Bộ Tài chính, việc sửa đổi đối tượng miễn giảm cần được nghiên cứu để phù hợp với chủ trương, thực tiễn và xu hướng cải cách thuế trên thế giới. Cơ quan này dự kiến nghiên cứu bổ sung các khoản giảm trừ đặc thù, trong đó có lãi vay mua nhà, khi sửa đổi luật thuế.

Theo quy định, hiện nay có 10 loại thu nhập chịu thuế TNCN gồm: Tiền lương, tiền công, thu nhập từ đầu tư, chuyển nhượng vốn, chuyển nhượng bất động sản, trúng thưởng, bản quyền, thừa kế, quà tặng.

Về mở rộng cơ sở thu thuế, việc áp thuế với lãi tiền gửi tiết kiệm không được Bộ Tài chính đề cập tại dự thảo gần nhất. Cơ quan này hiện chỉ tính mở rộng theo hướng bổ sung nhóm thu nhập khác hoặc quy định cụ thể các khoản thu nhập từ chuyển nhượng, thanh lý tài sản là tên miền internet, sim - số điện thoại... là thu nhập chịu thuế.

Luật thuế TNCN hiện hành, theo quy định tại Điều 3 Thông tư 111/2013/TT-BTC (được sửa đổi bởi Thông tư 92/2015/TT-BTC), có 16 khoản thu nhập được miễn thuế thu nhập cá nhân. Trong đó quy định cụ thể: Cá nhân được miễn thuế đối với các khoản thu nhập từ lãi tiền gửi tiết kiệm tại các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài. Đây là các khoản tiền gửi dưới các hình thức không hoặc có kỳ hạn, gửi tiết kiệm, chứng chỉ tiền gửi, kỳ phiếu, tín phiếu và các khoản khác theo nguyên tắc hoàn trả đầy đủ gốc, lãi.

Hiện tại, chỉ thu nhập từ lãi tiền gửi của công ty, doanh nghiệp mới bị tính thuế thu nhập doanh nghiệp.