Metro Hà Nội sẽ thanh toán vé giao thông qua VNeID, thẻ ngân hàng

Ngày 20/5, Cổng Thông tin điện tử Chính phủ tổ chức Tọa đàm "Giải pháp thanh toán thông minh phục vụ giao thông hiện đại" để có cái nhìn tổng thể, toàn diện về thực trạng và giải pháp cho hệ thống thẻ vé trong giao thông công cộng.

Trao đổi tại toạ đàm, ông Đỗ Việt Hải - Phó Giám đốc Sở Xây dựng thành phố Hà Nội cho biết, Hà Nội về cơ bản đã xây dựng xong các chính sách để phát triển hệ thống thẻ vé thông minh.

Theo ông Hải, ngày 9/12/2024, UBND thành phố Hà Nội đã chấp thuận chủ trương triển khai hệ thống vé điện tử liên thông đa phương thức trên địa bàn thành phố Hà Nội bằng hình thức thuê dịch vụ công nghệ thông tin. Thời gian thuê dịch vụ công nghệ thông tin dự kiến từ năm 2025 đến năm 2030.

“Dự kiến đến ngày 2/9/2025, chúng tôi sẽ chính thức khai trương hệ thống thẻ vé liên thông này bằng hình thức thuê dịch vụ công nghệ thông tin. Bên cạnh đó, thành phố cũng đã ban hành quyết định về việc phê duyệt Đề án Giao thông thông minh trên địa bàn thành phố Hà Nội . Đây là những cơ sở, nền tảng quan trọng để chúng tôi xây dựng và triển khai hệ thống thẻ vé liên thông”, ông Hải thông tin.

Ông Hải nêu, để xây dựng được hệ thống thẻ vé liên thông này không chỉ liên thông với vận tải hành khách công cộng mà còn liên thông với thu phí tự động, các bến bãi đỗ xe và sử dụng dịch vụ không chỉ trên địa bàn Thủ đô.

“Chúng tôi hy vọng rằng trong thời gian tới, hệ thống thẻ vé liên thông này sẽ kết nối trên toàn bộ Việt Nam”, ông Hải nêu.

Ông Khuất Việt Hùng , Chủ tịch HĐQT Metro Hà Nội cũng thông tin, hiện nay, ở Hà Nội, TPHCM đang sử dụng hệ thống thu soát vé tự động. Ở Hà Nội, từng tuyến có hệ thống riêng, người nào sử dụng vé tháng thì rất thuận tiện, đi vào đi ra ổn định. Nếu mua vé lượt thì phải đến nhà ga rồi đưa tiền cho nhân viên bán vé hoặc mua bằng máy bán vé. Ngoài ra, thẻ vé của hai tuyến chưa liên thông được với nhau.

“Về câu hỏi khi nào người dân có thể sử dụng các loại hình thức thanh toán không dùng tiền mặt, thẻ ngân hàng hay là VneID, thì Sở Xây dựng đang làm, chúng tôi rất mong là có thể liên thông, ví dụ liên thông giữa các tuyến đường sắt đô thị với nhau, liên thông giữa đường sắt đô thị với xe buýt”, ông Hùng nêu.

Ông Đỗ Việt Hải - Phó Giám đốc Sở Xây dựng thành phố Hà Nội cũng nêu thực tế, hiện nay hệ thống thẻ vé của tuyến Metro Cát Linh - Hà Đông và tuyến Metro Nhổn - Ga Hà Nội trên cao là hai hệ thống độc lập và không có sự liên kết, liên thông với nhau. Ông Hải kỳ vọng, có thể trong tương lai, người dân sử dụng căn cước công dân để đi lại - tương tự như một thẻ ngân hàng, hoặc thẻ mua bán thông thường.

Ông Hải tái khẳng định, dự kiến, hệ thống vé liên thông sẽ chính thức khai trương vào ngày 2/9/2025, không chỉ áp dụng cho các tuyến vận tải hành khách công cộng tại Hà Nội mà còn có khả năng mở rộng liên kết trên phạm vi toàn quốc. Hệ thống cũng sẽ tích hợp với các thẻ thanh toán quốc tế...

Theo ông Hải, có hai khó khăn cần khắc phục, đầu tiên là hình thành thói quen tham gia vận tải hành khách công cộng, đặc biệt ở nhóm người cao tuổi trong việc sử dụng thẻ vé điện tử liên thông.

Khó khăn thứ hai, là giải quyết bài toán xã hội liên quan. “Hà Nội có khoảng 2.000 xe buýt , trên mỗi xe buýt có ít nhất 2 người phục vụ bán vé. Khi triển khai hệ thống vé điện tử đại trà, sẽ có khoảng 4.000 lao động trên các xe buýt không còn đảm nhận nhiệm vụ bán vé. Việc sắp xếp lại công việc và chuyển đổi việc làm cho lực lượng này là nhiệm vụ chúng tôi cần phải khắc phục trong thời gian tới”, ông Hải nói.

Về mặt công nghệ, ông Nguyễn Hoàng Long, Phó tổng giám đốc CTCP Thanh toán quốc gia Việt Nam (NAPAS) cho biết, từ năm 2021, NAPAS đã thí điểm thanh toán thẻ ngân hàng thông qua hệ thống giao thông công cộng của Vinbus ở Hà Nội, sau đó đã thanh toán bằng thẻ ngân hàng cho những vé ra vào, vé đỗ xe ở các cảng hàng không kết hợp cùng công ty iPay.

Ngày 14/2 vừa qua, NAPAS và các ngân hàng đã phối hợp triển khai để người dân có thể dùng thẻ ngân hàng, thẻ nội địa NAPAS cũng như các thẻ quốc tế Visa, Mastercard… đi tuyến metro số 1 TP. HCM.

“Toàn bộ việc triển khai về phía ngành ngân hàng và NAPAS đã chuẩn bị đầy đủ cơ sở hạ tầng kỹ thuật, nghiệp vụ, sản phẩm để khi ngành giao thông có nhu cầu và chủ trương kết nối liên thông, sẽ tạo thành hệ thống liên thông mở giữa thẻ vé soát vé tự động của các phương tiện giao thông công cộng với hệ thống thẻ thanh toán không dùng tiền mặt của ngân hàng. Chúng tôi hoàn toàn có thể triển khai trong thời gian rất ngắn”, ông Long cho hay.

Để triển khai hệ thống thu soát vé tự động một cách hiệu quả, ông Fukuda Chihiro, Phó trưởng đại diện JICA tại Việt Nam lưu ý, khi sử dụng các hệ thống chung, nền tảng chung thì cần có sự điều phối, phối hợp giữa Chính phủ, doanh nghiệp và tổ chức tín dụng.

Theo đó, cần triển khai hệ thống có khả năng tích hợp không chỉ đường sắt mà chung cho bãi đỗ xe hay các cửa hàng. “Như vậy ngay từ đầu, Chính phủ cần có phương hướng xây dựng hệ thống có khả năng vận hành liên thông và xây dựng bộ quy chuẩn thống nhất”, ông Fukuda Chihiro nói.

Thứ hai là an ninh thông tin. Hệ thống thu soát vé tự động xử lý dữ liệu cá nhân của hành khách nên điều bắt buộc là phải có biện pháp an ninh đủ mạnh để phòng chống hành vi lừa đảo và bảo vệ thông tin cá nhân. Chính phủ cần ban hành các văn bản pháp luật và quy định để thực hiện điều này.

Cuối cùng, theo vị đại diện JICA, là sự hỗ trợ về tài chính và chính sách. Để triển khai hệ thống AFC sẽ cần một khoản chi phí ban đầu. Vì vậy không nên giao phó hoàn toàn cho các doanh nghiệp quản lý, vận hành mà Nhà nước cần hỗ trợ về mặt tài chính và chính sách để đảm bảo hiệu quả, thúc đẩy phổ biến hệ thống này.