Hoàn Kiếm, Ba Đình sẽ thí điểm vùng phát thải thấp tại Hà Nội từ 1/1/2025

Hoàn Kiếm, Ba Đình được chọn triển khai thí điểm

Nghị quyết này quy định về tiêu chí, điều kiện, trình tự, thủ tục xác định vùng phát thải thấp; phạm vi vùng phát thải thấp và các biện pháp được áp dụng trong vùng theo lộ trình phù hợp trên địa bàn TP Hà Nội.

Đối tượng áp dụng là các tổ chức, cá nhân sử dụng phương tiện giao thông cơ giới đường bộ lưu thông trong vùng phát thải thấp. Cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền trong việc lập và thực hiện vùng phát thải thấp.

Theo nghị quyết, tiêu chí xác định vùng phát thải thấp gồm: Thuộc vùng bảo vệ nghiêm ngặt và vùng hạn chế phát thải được xác định tại Quy hoạch Thủ đô đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050; khu vực thường xuyên xảy ra ùn tắc giao thông từ mức độ D - F theo TCVN 13592:2022 đường đô thị - yêu cầu thiết kế; chất lượng không khí trung bình năm đánh giá trong tối thiểu một năm gần nhất không đạt Quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia về chất lượng không khí (QCVN 05:2023/BTNMT) đối với các thông số chính: SO2, NO2, tổng bụi lơ lửng TSP; bụi PM10, bụi PM2,5.

Điều kiện tổ chức vùng phát thải thấp: Khu vực được quy hoạch phát triển đô thị theo định hướng giao thông công cộng hoặc khu vực có đủ điều kiện hạ tầng giao thông đường bộ để tổ chức giao thông phù hợp; có phương án giám sát, đánh giá về mức độ phát thải và quá trình giảm phát thải trong khu vực; có điều kiện đáp ứng các giải pháp chuyển đổi phương tiện giao thông phù hợp.

Các biện pháp áp dụng trong vùng phát thải thấp gồm: Cho phép các phương tiện giao thông không phát sinh khí thải, xe cơ giới thân thiện môi trường, xe cơ giới sử dụng năng lượng sạch, năng lượng xanh, thân thiện môi trường, xe ưu tiên và phương tiện giao thông có giấy phép lưu thông của cơ quan có thẩm quyền được lưu thông trong vùng phát thải thấp; cấm lưu thông các xe tải hạng nặng chạy bằng dầu diesel trong vùng phát thải thấp; hạn chế hoặc cấm xe ô tô không đáp ứng tiêu chuẩn khí thải mức 4 và xe mô tô, xe gắn máy không đáp ứng tiêu chuẩn mức 2 lưu thông vào vùng phát thải thấp theo khung giờ/thời điểm hoặc khu vực; đề xuất ban hành các loại phí và lệ phí đối với phương tiện giao thông cơ giới đường bộ có phát thải lưu thông trong vùng phát thải thấp; đề xuất chính sách hỗ trợ những đối tượng sinh sống và làm việc trong vùng phát thải thấp, các tổ chức, doanh nghiệp thực hiện chuyển đổi phương tiện giao thông sử dụng nhiên liệu hóa thạch sang sử dụng năng lượng sạch, phương tiện giao thông không phát thải; đề xuất chính sách hỗ trợ đầu tư phát triển hạ tầng giao thông sử dụng năng lượng sạch từ ngân sách thành phố và các nguồn kinh phí hợp pháp khác; tuyên truyền, nâng cao nhận thức của cộng đồng trong việc thực hiện vùng phát thải thấp; các biện pháp khác phù hợp với đặc thù của địa phương.

Về lộ trình thực hiện vùng phát thải thấp, từ năm 2025 đến năm 2030: Thí điểm lập vùng phát thải thấp ở một khu vực trên địa bàn quận Hoàn Kiếm, Ba Đình; khuyến khích các địa phương lập vùng phát thải thấp; từ năm 2031 trở đi: các khu vực trên địa bàn thành phố có một trong các tiêu chí quy định tại Điều 4 Nghị quyết này phải thực hiện vùng phát thải thấp. Nghị quyết này có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2025.

Hỗ trợ người dân chuyển đổi xe cũ gây ô nhiễm sang xe điện

Trước đó, thẩm tra nội dung này, Ban Đô thị HĐND TP Hà Nội cho rằng, đây là nội dung lớn, có yếu tố chuyên môn, chuyên ngành phức tạp, tác động lớn tới phát triển kinh tế - xã hội, doanh nghiệp, tổ chức và người dân.

Cơ quan này đề nghị cần phải xem xét, đánh giá thận trọng, cũng như mang tính tổng thể, định hướng. UBND TP Hà Nội cho biết đã chỉ đạo Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội đã chủ trì, phối hợp cùng với các Sở Giao thông vận tải, Quy hoạch kiến trúc, Tư pháp xây dựng dự thảo Nghị quyết.

Bên cạnh đó, Hà Nội đã tổ chức các hội thảo chuyên môn xin ý kiến của các chuyên gia, nhà khoa học trong lĩnh vực giao thông, môi trường và UBND quận, huyện, thị xã. Đồng thời, Hà Nội đã đăng tải dự thảo Nghị quyết trên Cổng thông tin điện tử của Thành phố để lấy ý kiến, góp ý rộng rãi của cộng đồng. Ban Cán sự Đảng UBND thành phố Hà Nội cũng đã thống nhất chủ trương như nội dung dự thảo Nghị quyết.

Đến tháng 8, Hà Nội có hơn 8 triệu phương tiện giao thông đường bộ, trong đó hơn 1,1 triệu ô tô và hơn 6,9 triệu xe máy. Lãnh đạo Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội cho biết, số lượng xe máy đã sử dụng trên 10 năm chiếm 72,58% sẽ làm gia tăng mức phát thải chất độc hại vào không khí nếu các xe cũ không được bảo dưỡng theo đúng khuyến cáo của nhà sản xuất.

Trước đó, tại phiên chất vấn của HĐND thành phố Hà Nội chiều 11/12, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh cho biết, với mục tiêu hạn chế phương tiện giao thông gây ô nhiễm để cải thiện chất lượng không khí, sau khi Nghị quyết được thông qua, TP. Hà Nội sẽ triển khai nhiều chương trình cụ thể để khuyến khích người dân nơi thí điểm vùng phát thải thấp (LEZ) chuyển đổi sang sử dụng phương tiện xanh.

Cụ thể, Hà Nội sẽ phối hợp với các doanh nghiệp sản xuất để có phương án giảm thiểu phương tiện chạy bằng xăng dầu vào vùng phát thải thấp; nghiên cứu phương án giảm giá, đổi xe cũ, hỗ trợ đổi xe cũ, vốn vay mua xe mới để người dân vùng LEZ cơ bản chuyển đổi xe máy cũ gây ô nhiễm sang xe điện.

Việc áp dụng phí và lệ phí đối với phương tiện gây ô nhiễm cũng sẽ được xem xét để giảm thiểu lượng khí thải.

Việc hỗ trợ kiểm định khí thải xe máy và chuyển đổi phương tiện xe máy gây ô nhiễm đã được TP. Hà Nội thực hiện năm 2021, khi Sở Tài nguyên và Môi trường phối hợp với Hiệp hội Xe máy Việt Nam (VAMM) tổ chức đo kiểm cho hơn 5.000 xe máy. Kết quả cho thấy trên 50% không đạt mức khí thải cho phép. Một số đại lý xe máy ở thành phố tham gia chương trình đổi môtô, xe gắn máy cũ (sản xuất trước 2002), nếu xe không bảo đảm điều kiện sẽ được VAMM hỗ trợ kinh phí đổi xe 2-4 triệu đồng.

Hiện Hoàn Kiếm dự kiến chọn khu vực không gian đi bộ Hồ Gươm và vùng phụ cận; khu vực phố cổ để thí điểm vùng LEZ vì các khu vực này đã tổ chức phố đi bộ và cấm phương tiện vào cuối tuần. Quận Ba Đình mới được chọn bổ sung triển khai vùng LEZ từ năm 2025 nên chưa có thông tin cụ thể khu vực sẽ tổ chức thí điểm.

Tình trạng ô nhiễm không khí ở Hà Nội gia tăng trong khoảng 10 năm gần đây. Theo kết quả quan trắc của Bộ Tài nguyên và Môi trường, ô nhiễm không khí ở Hà Nội bắt đầu từ khoảng tháng 10 và kéo dài đến tháng 4 năm sau, tập trung tại một số điểm có mật độ giao thông lớn và nhiều cơ sở sản xuất. Trong ngày có hai khung giờ ô nhiễm nghiêm trọng là 6-8h và 17-19h.

TP. Hà Nội đã chỉ ra 5 nguồn chính gây ô nhiễm không khí gồm: Phương tiện giao thông đường bộ (cả bụi đường), công nghiệp, dân sinh, đốt sinh khối và nông nghiệp. Thống kê của Sở Giao thông Vận tải thành phố hiện có 1,1 triệu ôtô, hơn 6,9 triệu xe máy, 70% trong số này đã sử dụng trên 10 năm, tạo ra nguồn phát thải lớn.