Giải Nobel Kinh tế học 2021 thuộc về 3 nhà khoa học

Phần đầu tiên thuộc về nhà kinh tế người Canada David Card, giáo sư Đại học California tại Berkeley (Mỹ), vì những đóng góp cho ngành kinh tế học lao động thông qua thực nghiệm.

Phần còn lại thuộc về hai nhà kinh học người Mỹ Joshua D. Angrist của Viện Công nghệ Massachusetts (Mỹ) và nhà kinh tế Guido W. Imbens của Đại học Stanford vì những đóng góp về phương pháp luận trong việc phân tích quan hệ nhân quả.

Bằng thí nghiệm tự nhiên từ đầu những năm 1990, ông David Card đã phân tích các tác động của mức lương tối thiểu, nhập cư và giáo dục lên thị trường lao động. Kết quả nghiên cứu cho thấy tăng lương tối thiểu không nhất thiết dẫn đến ít việc làm hơn.

Ba chủ nhân Giải Nobel Kinh tế năm 2021. Nguồn: nobelprize.org

Trong khi đó, hai nhà kinh tế Guido W. Imbens và Joshua D. Angrist đã phát triển khung lý thuyết giúp chỉ ra chính xác những kết luận về nguyên nhân và kết quả có thể được rút ra từ thí nghiệm tự nhiên. Bằng cách làm rõ các giả định cần thiết để thiết lập quan hệ nhân quả, khung lý thuyết này đã làm tăng tính minh bạch và độ tin cậy của nghiên cứu thực nghiệm. Khung lý thuyết đã được các nhà khoa học làm việc với dữ liệu quan sát áp dụng rộng rãi.

Nobel Kinh tế là giải thưởng không được nêu ra trong di chúc của nhà khoa học và triệu phú Thụy Điển Alfred Nobel. Trên thực tế, giải thưởng này có tên chính thức là Giải thưởng Sveriges Riksbank về Khoa học Kinh tế để tưởng nhớ Alfred Nobel. Giải thưởng được ngân hàng trung ương Thụy Điển lập ra vào năm 1968 để kỷ niệm 300 năm thành lập ngân hàng.

Mỗi năm, giải Nobel Kinh tế được trao một hoặc nhiều cá nhân đã tạo ra những công trình có tầm quan trọng lớn trong lĩnh vực khoa học kinh tế. Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển chọn người đoạt giải Nobel Kinh tế theo các nguyên tắc tương tự những giải Nobel khác. Tuy nhiên, tiền thưởng cho người thắng giải sẽ do Sveriges Riksbank chi trả.

Từ năm 1969 đến năm 2020, giải Nobel Kinh tế đã được trao 52 lần cho 86 người đoạt giải. Trong đó, đa số là các nhà kinh tế người Mỹ và chỉ có 2 phụ nữ từng nhận giải Nobel Kinh tế. Năm 2020, hai nhà kinh tế người Mỹ Paul Milgrom và Robert Wilson đã thắng giải Nobel Kinh tế nhờ phát hiện lý thuyết giúp cải thiện việc đấu giá và phát minh ra các định dạng đấu giá mới.

Kinh tế thường là giải thưởng cuối cùng được trao mỗi mùa Nobel hằng năm, sau Nobel Y học, Vật lý, Hóa học, Văn học và Hòa bình. Nobel cho lĩnh vực kinh tế không thuộc cơ cấu giải thưởng ban đầu trong di chúc của nhà khoa học Thụy Điển - Alfred Nobel. Giải này được bổ sung năm 1968, nhân kỷ niệm 300 năm thành lập Ngân hàng Trung ương Thụy Điển - Sveriges Riksbank, cũng là đơn vị đóng góp quỹ cho giải thưởng này.