Cổ phiếu là gì? Phân loại và đặc điểm các loại cổ phiếu

Cổ phiếu là gì?

Căn cứ theo Khoản 1, Điều 121 của bộ Luật Doanh nghiệp: “Cổ phiếu là chứng chỉ do công ty cổ phần phát hành, bút toán ghi sổ hoặc dữ liệu điện tử xác nhận quyền sở hữu một hoặc một số cổ phần của công ty đó”.

Có thể hiểu đơn giản, “cổ phiếu” (tiếng Anh là Stock) là giấy chứng nhận khoản đầu tư và quyền sở hữu với một phần vốn của doanh nghiệp. Khi đó, nhà đầu tư sở hữu cổ phiếu sẽ được gọi là cổ đông.

Cổ phiếu có thể hiểu đơn giản là giấy chứng nhận khoản đầu tư và quyền sở hữu với một phần vốn của doanh nghiệp.

Cổ phiếu là một loại chứng khoán, được phát hành dưới dạng chứng chỉ hoặc but toán ghi sổ, xác nhận quyền và lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư, khi tham gia vào hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Ở thị trường chứng khoán Việt Nam, một cổ phiếu là đại diện cho 10.000 đồng vốn điều lệ doanh nghiệp. Ví dụ, một doanh nghiêp có vốn điều lệ là 10 tỷ đồng thì số cổ phần đại diện cho việc sở hữu doanh nghiệp này là 1 triệu cổ phiếu, mỗi cổ phiếu đại diện cho 10.000 đồng vốn điều lệ.

Ngoài ra, cổ phiếu còn là một loại tài sản có thể chuyển nhượng từ người sở hữu này sang người sở hữu khác bằng nhiều hình thức khác nhau như: thừa kế, tặng, thế chấp, cầm cố hoặc thậm chí là mua bán trên các sàn giao dịch chứng khoán. Mệnh giá và giá trị cổ phiếu sẽ được tính bằng tiền trên mỗi cổ, chịu tác động trực tiếp bởi thị trường cũng như hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.

Ví dụ về đầu tư cổ phiếu:

• Nhà đầu tư đang sở hữu 2.000 cổ phiếu với giá trị tại thời điểm phát hành là 50.000 đồng/cổ phiếu. Như vậy giá trị cổ phiếu sẽ là: 2.000 x 50.000 = 100.000.000 đồng.
• Sau đó nếu công ty phát hành hoạt động tốt và có lợi nhuận cao, khả năng mệnh giá cổ phiếu sẽ tăng lên 55.000 đồng/cổ phiếu. Khi đó giá trị bạn sở hữu sẽ là 2.000 x 55.000 = 110.000.000 đồng.

Phân loại và đặc điểm các loại cổ phiếu

Theo Luật doanh nghiệp 2020, có 2 loại cổ phiếu chính là cổ phiếu phổ thông (hay còn gọi là cổ phiếu thường) và cổ phiếu ưu đãi.

Cổ phiếu phổ thông

Công ty cổ phần phải có cổ phiếu phổ thông (cổ phiếu thường). Người sở hữu cổ phiếu phổ thông là cổ đông phổ thông. Cổ phiếu phổ thông là loại cổ phiếu phổ biến nhất trong các loại cổ phiếu của một công ty cổ phần. Cổ phiếu phổ thông không thể chuyển đổi thành cổ phiếu ưu đãi. Người nắm giữ cổ phiếu phổ thông (cổ phiếu thường) có quyền dự họp đại hội cổ đông cũng như có quyền biểu quyết những vấn đề lớn của công ty.

Cổ phiếu ưu đãi

Ngoài cổ phiếu phổ thông, công ty cổ phần có thể có cổ phiếu ưu đãi. Người sở hữu cổ phiếu ưu đãi gọi là cổ đông ưu đãi. Tùy vào loại hình ưu đãi mà người nắm giữ sẽ hoặc được hưởng một số đặc quyền hơn hoặc bị hạn chế một số quyền so với cổ đông phổ thông.

Cổ phiếu được phân chia thành 2 loại chính: cổ phiếu thường và cổ phiếu ưu đãi.

Cổ phiếu ưu đãi gồm các loại sau đây:

Cổ phiếu ưu đãi biểu quyết: Cổ phiếu ưu đãi biểu quyết là cổ phiếu có số phiếu biểu quyết nhiều hơn so với cổ phiếu phổ thông, số phiếu biểu quyết của một cổ phiếu ưu đãi biểu quyết do điều lệ của công ty quy định.

Cổ phiếu ưu đãi cổ tức: Cổ phiếu ưu đãi cổ tức là cổ phiếu được trả cổ tức với mức cao hơn so với mức cổ tức của cổ phiếu phổ thông hoặc mức ổn định hằng năm. Cổ tức được chia hằng năm gồm cổ tức cố định và cổ tức thưởng, cổ tức cố định không phụ thuộc vào kết quả kinh doanh của công ty. Mức cổ tức cố định cụ thể và phương thức xác định cổ tức thưởng được ghi trên cổ phiếu của cổ phần ưu đãi cổ tức. Người nắm cổ phiếu ưu đãi cổ tức bị loại trừ quyền biểu quyết, dự họp đại hội cổ đông hay đề cử người vào Hội đồng quản trị và Ban kiểm soát.

Cổ phiếu ưu đãi hoàn lại: Cổ phiếu ưu đãi hoàn lại là cổ phiếu được công ty hoàn lại vốn góp theo yêu cầu của người sở hữu hoặc theo các điều kiện được ghi tại cổ phiếu của cổ phần ưu đãi hoàn lại. Người nắm giữ cổ phiếu này được công ty hoàn lại vốn góp bất cứ khi nào theo yêu cầu của người sở hữu hoặc theo các điều kiện được thoả thuận trước.

Cổ phiếu ưu đãi khác do Điều lệ công ty quy định

Lưu ý: Cổ phiếu ưu đãi có thể chuyển đổi thành cổ phiếu phổ thông.