Chính phủ giao Bộ Quốc phòng, Bộ Công An, Bộ Tư pháp... đánh giá kỹ đề xuất của VinSpeed làm siêu đường sắt Bắc - Nam hơn 67 tỷ USD

Theo Văn phòng Chính phủ, ngày 12/5, Phó thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà đã chủ trì cuộc họp về đề xuất đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam của Công ty cổ phần Đầu tư và Phát triển đường sắt cao tốc Vinspeed.

Sau khi nghe báo cáo của Công ty Vinspeed và ý kiến phát biểu của các đại biểu dự họp, Phó thủ tướng kết luận, Bộ Chính trị đã ban hành nghị quyết số 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân. Trong đó chủ trương mở rộng sự tham gia của doanh nghiệp tư nhân vào các dự án quan trọng quốc gia; khuyến khích khu vực kinh tế tư nhân tham gia cùng Nhà nước vào các lĩnh vực chiến lược, các dự án quan trọng quốc gia (như đường sắt tốc độ cao, đường sắt đô thị, công nghiệp mũi nhọn,...).

Tại cuộc họp, các bộ, cơ quan có ý kiến ban đầu là cơ bản ủng hộ, hoan nghênh đối với đề xuất của Vinspeed việc đầu tư dự án dường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam.

Song việc đề xuất chuyển hình thức đầu tư và đề xuất áp dụng một số cơ chế chính sách đặc thù, đặc biệt để triển khai dự án cần phải báo cáo cấp có thẩm quyền và thuộc thẩm quyền của Quốc hội.

Về dự thảo nghị quyết thí điểm về một số cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt để đầu tư phát triển hệ thống đường sắt, Phó thủ tướng giao Bộ Xây dựng theo chức năng nhiệm vụ, chủ trì, rà soát kỹ các đề xuất của nhà đầu tư, tiếp thu ý kiến của Ban Thường vụ Đảng ủy Chính phủ, ý kiến góp ý của các bộ, ngành để hoàn thiện dự thảo nghị quyết trên nguyên tắc đưa vào dự thảo nghị quyết các chính sách áp dụng chung; báo cáo cấp có thẩm quyền và trình Quốc hội trước ngày 20/5.

Đối với đề xuất cụ thể của dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam, Bộ Xây dựng chủ trì tổng hợp trên cơ sở đề xuất, ý kiến góp ý của các bộ, cơ quan: Tài chính, Nông nghiệp và Môi trường, Tư pháp, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam; báo cáo Thường trực Chính phủ, Ban Thường vụ Đảng ủy Chính phủ xem xét trước khi trình cấp có thẩm quyền xem xét về chủ trương chuyển đổi hình thức đầu tư, các cơ chế chính sách, đặc thù áp dụng riêng để thực hiện dự án.

Trong đó, Bộ Tài chính đánh giá kỹ lưỡng các nội dung thuộc chức năng, nhiệm vụ. Cụ thể là đánh giá tính khả thi của việc chuyển hình thức từ đầu tư công sang đầu tư trực tiếp; đánh giá tính khả thi, khả năng cân đối nguồn vốn của Nhà nước để cho doanh nghiệp vay theo đề xuất của nhà đầu tư.

Cùng với đó là đánh giá các cơ chế chính sách đặc thù, đặc biệt riêng cho dự án như việc Nhà nước cho doanh nghiệp tư nhân vay không tính lãi suất với thời hạn vay 35 năm; về thời gian hoạt động của dự án là 99 năm; mức giá vé tối thiểu theo từng hạng và việc được hưởng các ưu đãi đầu tư khác quy định của luật...

Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chịu trách nhiệm rà soát, đánh giá và góp ý hoàn thiện đối với chính sách tổng dư nợ vay của dự án không tính vào tổng dư nợ các khoản vay của Tập đoàn Vingroup theo quy định của Luật Các tổ chức tín dụng như ý kiến của Bộ Tài chính.

Các bộ: Nông nghiệp và Môi trường, Tư pháp. Công an, Quốc phòng, Công Thương, Khoa học và Công nghệ theo chức năng nhiệm vụ rà soát, góp ý và đánh giá tác động đối với các cơ chế chính sách do Công ty Vinspeed đề xuất.

Phó thủ tướng yêu cầu các bộ, cơ quan khẩn trương có ý kiến, đề xuất các nội dung theo chức năng nhiệm vụ, gửi văn bản đến Bộ Xây dựng trước ngày 19/5.

Bộ Xây dựng tổng hợp, báo cáo Ban Thường vụ Đảng ủy Bộ Xây dựng, trình Ban Thường vụ Đảng ủy Chính phủ trước ngày 22-5; báo cáo cấp có thẩm quyền và Quốc hội tại kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa XV (khi được cấp có thẩm quyền cho phép).

Công ty Vinspeed chịu trách nhiệm chủ trì, phối hợp với Bộ Xây dựng, Bộ Tài chính hoàn thiện hồ sơ phương án đầu tư, lập bản so sánh giữa 2 phương án đầu tư giữa Nhà nước và tư nhân.

Trong đó làm rõ tính khả thi, tiến độ hoàn thành, hiệu quả đầu tư..., từ đó chứng minh những ưu điểm khi tư nhân đầu tư: nhanh hơn, rẻ hơn, hiệu quả hơn.

Đồng thời làm việc với các bộ, cơ quan: Xây dựng, Tài chính, Nông nghiệp và Môi trường, Tư pháp, Công Thương, Khoa học và Công nghệ, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam để làm rõ, hoàn thiện các cơ chế chính sách đặc thù, đặc biệt trình báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.

Phó thủ tướng yêu cầu Công ty Vinspeed thực hiện đúng cam kết về các nội dung đề xuất; nghiên cứu, có kế hoạch để xây dựng hệ thống công nghiệp đường sắt, đóng vai trò dẫn dắt để chuỗi công nghiệp đường sắt phát triển trường hợp được cấp có thẩm quyền quyết định.

Trước đó, ngày 14/5/2025, CTCP Đầu tư và Phát triển Đường sắt cao tốc VinSpeed (doanh nghiệp thuộc sở hữu của gia đình tỷ phú Phạm Nhật Vượng và Tập đoàn Vingroup) đã chính thức đăng ký đầu tư dự án đường sắt cao tốc Bắc - Nam.

Dự án có vốn đầu tư khoảng 1.562 nghìn tỷ đồng (tương đương khoảng 61,35 tỷ USD), không bao gồm chi phí bồi thường, hỗ trợ di dời, tái định cư để giải phóng mặt bằng.

Trong phương án tài chính, VinSpeed cam kết tự thu xếp 20% tổng vốn, tương đương khoảng 312,33 nghìn tỷ đồng (12,27 tỷ USD). Phần vốn còn lại, tương đương 80%, doanh nghiệp kiến nghị được Nhà nước cho vay không lãi suất trong thời hạn 35 năm kể từ ngày giải ngân.

Theo VinSpeed, đề xuất này sẽ giúp giảm bớt gánh nặng lên ngân sách nhà nước – một giải pháp đáng cân nhắc trong bối cảnh nhiều dự án đường sắt cao tốc trên thế giới thường khó hoàn vốn và kéo dài tình trạng bù lỗ sau khi đi vào vận hành.

VinSpeed đặt mục tiêu khởi công dự án trước tháng 12/2025 và đưa toàn tuyến vào hoạt động trước tháng 12/2030. Hiện tại, doanh nghiệp đang tiến hành đàm phán với các đối tác đến từ những quốc gia có nền công nghiệp đường sắt phát triển như Nhật Bản, Đức và Trung Quốc để tiếp nhận chuyển giao công nghệ, đồng thời triển khai sản xuất đầu máy, toa xe, hệ thống tín hiệu và điều khiển tại Việt Nam.

Đồng thời, công ty cũng sẽ sớm triển khai đào tạo đội ngũ kỹ thuật nhằm làm chủ công nghệ, hướng đến xây dựng nền công nghiệp đường sắt quốc gia.

Để đảm bảo khả năng tạo nguồn thu phục vụ trả nợ cho Nhà nước, VinSpeed có kế hoạch phối hợp với Vingroup và Vinhomes để phát triển hệ thống đô thị thông minh, tích hợp đầy đủ tiện ích, tại các khu vực lân cận nhà ga theo mô hình phát triển định hướng giao thông (TOD – Transit Oriented Development).

Được biết, VinSpeed có vốn điều lệ 6.000 tỷ đồng và là một thành viên mới trong hệ sinh thái doanh nghiệp do tỷ phú Phạm Nhật Vượng sáng lập.