“Vượt bão” COVID-19, xuất khẩu tôm cán đích 3,9 tỷ USD

“Vượt bão” COVID-19, xuất khẩu tôm cán đích 3,9 tỷ USD

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), năm 2021, xuất khẩu tôm Việt Nam đối mặt với nhiều khó khăn do ảnh hưởng của đợt dịch Covid-19 lần thứ 4. Theo đó, dịch Covid-19 làm đứt gãy chuỗi cung ứng toàn cầu, làm tăng các chi phí nhất là chi phí vận tải biển sang các thị trường.

Trong quý III/2021, chế biến, xuất khẩu tôm giảm liên tiếp trong 2 tháng 8 và 9 do nhiều nhà máy ở miền Tây (chiếm 80% sản lượng chế biến tôm cả nước) phải sản xuất “3 tại chỗ” hoặc tạm ngưng để phòng, chống dịch Covid-19. Bắt đầu từ nửa cuối tháng 10, hoạt động chế biến dần phục hồi, kéo xuất khẩu tăng trở lại.

Mặc dù phải đối mặt với chồng chất khó khăn, nhưng xuất khẩu tôm cả năm 2021 vẫn đạt tăng trưởng dương. Đây là nhờ sự nỗ lực vượt bậc của các doanh nghiệp và chính sách chống dịch thích ứng an toàn, linh hoạt theo Nghị quyết 128/NQ-CP của Chính phủ, giúp cho sản xuất, xuất khẩu tôm nhanh chóng hồi phục trong những tháng cuối năm 2021.

Điểm sáng của tôm Việt Nam trong năm 2021 là giữ được sự tăng trưởng khá tốt ở thị trường Mỹ trong suốt cả năm. Năm 2021, xuất khẩu tôm Việt Nam sang Mỹ đạt trên 1 tỷ USD, tăng 20% so với năm 2020.

Năm 2021, thị phần tôm Việt Nam trên thị trường Mỹ tăng lên 13% từ 11% năm 2020. Doanh số bán lẻ tại Mỹ duy trì tăng trong đại dịch. Nhu cầu nhà hàng, dịch vụ thực phẩm tại Mỹ dần phục hồi nhờ các gói kích thích kinh tế của Chính phủ Mỹ và chiến lược mở cửa, sống chung với Covid. Tốc độ tăng trưởng xuất khẩu tôm của Việt Nam sang Mỹ sẽ tiếp tục kéo dài đến quý đầu năm 2022.

Cùng với Mỹ, EU cũng là 1 thị trường nhập khẩu tôm của Việt Nam ghi nhận sự hoạt động tích cực trong năm 2021. Theo đó, xuất khẩu tôm Việt Nam sang EU đạt hơn 613 triệu USD, tăng 19% so với năm 2020. Trong đó, xuất khẩu tôm sang 3 thị trường chính là Hà Lan, Đức, Bỉ tăng lần lượt 11%, 25% và 19%.

Theo VASEP, sau một năm Hiệp định EVFTA giữa Việt Nam và EU có hiệu lực, xuất khẩu tôm Việt Nam sang thị trường EU ghi nhận tăng trưởng khá.

Để khôi phục kinh tế hậu Covid-19, EU đã kích hoạt nhiều gói hỗ trợ, giải ngân các quỹ khôi phục sản xuất nhằm xây dựng lại các chuỗi cung ứng hàng hóa. Những tháng cuối năm 2021, EU rất khan hiếm hàng hóa bởi nhiều đối tác cung ứng cho EU đang phải chống chọi với dịch Covid-19, cộng với áp lực về giá cước vận tải biển tăng cao trong khi nhu cầu tiêu dùng những tháng cuối năm của người dân EU tăng.

Ngược lại, xuất khẩu tôm Việt Nam sang Trung Quốc và Nhật Bản trong năm 2021 giảm. Theo đó, xuất khẩu tôm Việt Nam sang Trung Quốc năm 2021 đạt hơn 412 triệu USD, giảm 22%. Nguyên nhân do Trung Quốc này áp dụng chính sách “zero Covid” và kiểm tra khắt khe tại cảng để phòng dịch Covid.

Còn xuất khẩu tôm sang Nhật Bản năm 2021 đạt 578 triệu USD, giảm 6% so với năm 2020. Tăng trưởng kinh tế của nước này chậm lại do Covid-19 làm giảm nhu cầu tiêu thụ thủy sản trong đó có tôm. Xuất khẩu tôm Việt Nam sang Nhật Bản vẫn phải chịu quy định kiểm tra 100% nên xuất khẩu tôm sang nước này năm 2021 chưa thể bật tăng.

VASEP dự kiến xuất khẩu tôm Việt Nam năm 2022 vẫn tăng trưởng tốt do tôm là thực phẩm thơm, ngon, bổ dưỡng, tiện lợi nên nhu cầu thế giới tiếp tục ở trạng thái tốt.

Tuy nhiên, để thu hoạch được những kết quả ấn tượng tôm Việt Nam cần xác định duy trì và giữ vững các thị trường chính là Mỹ, Nhật Bản, EU. Song song coi trọng thị trường tiềm năng như Trung Quốc, Hàn Quốc, Anh, Australia, Canada, Singapore…

Theo VASEP, năm 2022 xuất khẩu tôm sang Mỹ và EU dự kiến tiếp tục tăng trưởng 2 con số, xuất khẩu sang Trung Quốc phục hồi sau khi giảm mạnh trong năm 2021, còn xuất khẩu sang Hàn Quốc và Nhật Bản tăng trưởng nhẹ do nhu cầu từ 2 thị trường này khá ổn định và có thể không có sự tăng trưởng đột phá.