Thảo Cầm Viên Sài Gòn: Chuyển từ cho thuê sang giao đất không thu tiền sử dụng với hơn 96% diện tích đất

Theo nội dung tờ trình UBND TP, Sở Tài nguyên và Môi trường TP HCM dự thảo đề xuất điều chỉnh hình thức quản lý đất tại Thảo Cầm Viên Sài Gòn, chuyển từ cho thuê sang giao đất không thu tiền sử dụng với hơn 96% diện tích đất cho Công ty TNHH MTV Thảo Cầm Viên.

Theo dự thảo, khu đất điều chỉnh có tổng diện tích hơn 170.500 m², tọa lạc tại số 2 Nguyễn Bỉnh Khiêm, phường Bến Nghé, quận 1 – hiện là khu Thảo Cầm Viên lớn nhất TP HCM. Trước đây, vào năm 2014, UBND thành phố đã quyết định cho Công ty TNHH MTV Thảo Cầm Viên thuê hơn 158.000 m² đất trong 50 năm, với hình thức trả tiền thuê hàng năm và sử dụng vào mục đích công cộng.

Dự thảo mới đề xuất giao 164.702 m² đất (chiếm khoảng 96%) cho doanh nghiệp này quản lý, sử dụng không thu tiền, do phần đất này phục vụ mục đích công cộng. Riêng 5.875 m² đất kinh doanh (bao gồm các khu vực như bãi giữ xe, quầy giải khát, khu trò chơi, khu ẩm thực và văn phòng làm việc) vẫn tiếp tục được cho thuê với hình thức trả tiền hàng năm.

Việc điều chỉnh này nhằm tháo gỡ những khó khăn về tài chính cho Thảo Cầm Viên Sài Gòn, doanh nghiệp 100% vốn thuộc UBND TP HCM. Đây là đơn vị vận hành công trình lâu đời được xây dựng từ năm 1864 với tên gọi đầu tiên là Vườn Bách Thảo, hay còn gọi là Sở thú.

Từ năm 2015, Thảo Cầm Viên chuyển sang tự chủ tài chính hoàn toàn mà không nhận hỗ trợ từ ngân sách. Doanh nghiệp này không hoạt động vì lợi nhuận mà tập trung vào chức năng bảo tồn động, thực vật quý hiếm trong khuôn viên vườn thú cổ hơn 160 năm tuổi.

Tuy nhiên, năm 2024, Chi cục Thuế quận 1 đã ra thông báo yêu cầu Thảo Cầm Viên thanh toán nợ thuế lên tới 846 tỷ đồng, trong đó hơn 787 tỷ đồng đã quá hạn. Phía doanh nghiệp cho biết, phần đất kinh doanh dịch vụ chỉ chiếm khoảng 3,5% tổng diện tích (5.590 m²), còn lại được sử dụng để xây chuồng trại, cảnh quan và dịch vụ công cộng không nhằm mục đích kinh doanh. Do đó, họ không đủ khả năng chi trả tiền thuê đất.

Công ty đã gửi đề nghị lên UBND TP HCM xin chuyển đổi hình thức sử dụng đất, từ thuê sang giao đất không thu tiền sử dụng cho phần diện tích phục vụ mục đích công cộng. Sở Tài nguyên và Môi trường đã tiếp nhận hồ sơ và yêu cầu đo đạc lại diện tích để làm căn cứ xử lý.

Trong quá trình rà soát, Sở đã phân loại cụ thể diện tích đất sử dụng cho mục đích kinh doanh và công cộng, đồng thời đang thẩm định lại đơn giá thuê để điều chỉnh hợp đồng thuê đất. Sau khi hoàn tất, Cục Thuế TP HCM sẽ cập nhật lại mức thu tiền thuê đất cho Thảo Cầm Viên theo quy định.

Việc điều chỉnh hình thức quản lý đất tại Thảo Cầm Viên không chỉ nhằm tháo gỡ khó khăn tài chính cho doanh nghiệp mà còn hướng đến bảo tồn một trong những công trình văn hóa – lịch sử lâu đời của TP HCM. Nếu được thông qua, đề xuất này sẽ tạo điều kiện để Thảo Cầm Viên tiếp tục thực hiện tốt sứ mệnh bảo vệ động thực vật quý hiếm, duy trì vai trò là một không gian xanh công cộng quan trọng của thành phố, đồng thời đảm bảo sử dụng nguồn lực đất đai hiệu quả và phù hợp với mục đích công ích.