Thaco đề xuất làm metro nối Bến Thành, Thủ Thiêm và sân bay Long Thành: 'không được chọn vẫn bàn giao kết quả nghiên cứu, không yêu cầu hoàn phí'

Trong văn bản gửi Chủ tịch UBND TP.HCM, CTCP Đầu tư Tập đoàn Trường Hải (Thaco) cho biết đã đề xuất Chính phủ xem xét cho phép tập đoàn được thực hiện đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam.

Đề xuất này được xây dựng trên tinh thần hưởng ứng Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân và Nghị quyết 198 của Quốc hội về các cơ chế, chính sách đặc thù phát triển hệ thống đường sắt đô thị.

Không được chọn vẫn bàn giao kết quả nghiên cứu, không yêu cầu hoàn phí

Riêng tại TP HCM, Thaco được biết UBND TP đã ban hành kế hoạch đầu tư 355 km đường sắt đô thị từ nay đến năm 2035 theo Nghị quyết 188 của Quốc hội.

Trong đó, hai tuyến quan trọng được xác định là metro số 2 (đoạn Tham Lương - Bến Thành và Bến Thành - Thủ Thiêm) và tuyến đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành.

Ngoài ra, trong quá trình quy hoạch hai tuyến metro và tuyến đường sắt nêu trên, Thaco cho rằng các nhà ga và depot sẽ được định hướng tích hợp toàn diện với mô hình phát triển đô thị theo định hướng giao thông công cộng (theo mô hình TOD).

Các khu TOD này sẽ được thiết kế theo hướng đa chức năng, kết hợp hài hòa giữa hệ thống giao thông công cộng với không gian thương mại - dịch vụ, tiện ích công cộng, công viên cây xanh và các khu dân cư mật độ cao...

Trên cơ sở quy hoạch này, Thaco đề xuất UBND TP cho phép doanh nghiệp được nghiên cứu đầu tư các dự án nêu trên theo hình thức tổng thầu EPC (hợp đồng thiết kế - mua sắm vật tư, thiết bị - thi công xây dựng công trình) hoặc đầu tư trực tiếp theo quy định của Luật Đầu tư.

Thaco cũng kiến nghị cho phép triển khai nghiên cứu song song trong thời gian không quá 3 tháng (kể từ thời điểm được TP HCM chấp thuận giao nghiên cứu) để xây dựng phương án tổng thể, bao gồm việc lựa chọn phương thức đầu tư phù hợp (đầu tư công hoặc đầu tư trực tiếp).

Đồng thời, đề xuất các giải pháp tối ưu nhằm nâng cao hiệu quả khai thác đầu tư, đặc biệt là việc sử dụng không gian ngầm cho các tiện ích công cộng và tích hợp các khu TOD tại vị trí các nhà ga và depot.

Tập đoàn cam kết toàn bộ quá trình nghiên cứu sẽ được thực hiện khẩn trương, nghiêm túc, không làm ảnh hưởng đến tiến độ khởi công tuyến metro số 2 vào cuối năm này và đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành vào quý IV/2026 theo kế hoạch của TP HCM.

Đặc biệt, sau khi hoàn tất nghiên cứu, nếu không được lựa chọn làm nhà đầu tư, doanh nghiệp sẽ bàn giao toàn bộ kết quả nghiên cứu cho thành phố và không yêu cầu hoàn trả bất kỳ chi phí nào.

Trên thực tế, với các cơ sở đặc biệt từ Nghị quyết 188 của Quốc hội, hiện TP HCM đang triển khai các thủ tục liên quan để đầu tư 7 tuyến metro dài 355 km.

Trong đó, hai tuyến Thủ Thiêm - Long Thành và metro số 2 đoạn Bến Thành - Thủ Thiêm được nghiên cứu tại hai dự án riêng biệt.

Cụ thể, tuyến đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành có chiều dài khoảng 42 km (qua TP HCM 11,7 km và Đồng Nai 30,2 km) với tổng mức đầu tư 3,5 tỷ USD. Tuyến này có ý nghĩa chiến lược trong việc kết nối hai sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất và Long Thành.

Trong khi đó, đoạn Bến Thành - Thủ Thiêm dài 6 km là một phần thuộc toàn tuyến metro số 2 (Củ Chi - Quốc lộ 22 - An Sương - Bến Thành - Thủ Thiêm). Riêng đoạn Bến Thành - Thủ Thiêm được thiết kế đi ngầm toàn bộ, với tổng vốn đầu tư khoảng 1,3 tỷ USD.

Nếu được nghiên cứu tích hợp, tuyến thống nhất Bến Thành - Thủ Thiêm - sân bay Long Thành sẽ có tổng chiều dài gần 48 km, với tổng mức đầu tư dự kiến khoảng 4,8 tỷ USD. Con số này là kết quả cộng gộp từ hai báo cáo nghiên cứu độc lập và sẽ được cập nhật chi tiết hơn trong bước nghiên cứu tiếp theo, khi cơ quan có thẩm quyền xác định công nghệ, phương thức đầu tư và lộ trình thực hiện.

Trên cơ sở đề xuất của doanh nghiệp, Chủ tịch UBND TP HCM Nguyễn Văn Được đã có kết luận chỉ đạo.

Cụ thể, UBND TP ghi nhận và đánh giá cao đề xuất tích hợp quy hoạch các tuyến đường sắt đô thị, kết nối từ trung tâm Bến Thành đến Thủ Thiêm và kéo dài đến sân bay quốc tế Long Thành.

TP HCM cho rằng việc tích hợp các tuyến thành một tuyến thống nhất Bến Thành - Thủ Thiêm - Long Thành là hợp lý về mặt kỹ thuật và phù hợp với định hướng phát triển không gian đô thị, góp phần phát huy hiệu quả đầu tư, gia tăng khả năng kết nối và phục vụ phát triển kinh tế - xã hội khu vực phía đông TP HCM.

Hiện, UBND TP HCM đã có báo cáo gửi Bộ Xây dựng đề xuất Thủ tướng giao TP là cơ quan chủ quản đầu tư dự án. Trên cơ sở đó, đề nghị nhà đầu tư chủ động nghiên cứu, đề xuất nội dung liên quan để thành phố tổng hợp, báo cáo trình cấp có thẩm quyền xem xét theo quy định.