Tại sao cần tiêm vaccine trước khi mang thai? Những loại vaccine nào cần tiêm trước khi mang thai?

1. Vì sao cần tiêm vaccine trước khi mang thai?

Theo khuyến cáo của các chuyên gia Bộ Y tế và Tổ chức Y tế Thế giới, tiêm vaccine trước khi mang thai thực sự rất cần thiết đối với mẹ bầu bởi những lý do dưới đây:

Mẹ bầu và thai nhi có nguy cơ mắc bệnh cao:

Khi mang thai, hệ miễn dịch của phụ nữ sẽ hoạt động kém hơn bình thường. Vì thế, mẹ bầu chính là một trong những đối tượng có nguy cơ nhiễm bệnh cao và đồng thời nguy cơ bệnh tiến triển nặng cũng cao hơn một số đối tượng khác.

Thai nhi không có khả năng tự bảo vệ sức khỏe mà hoàn toàn dựa vào sự bảo bọc của mẹ. Do đó, nếu mẹ bầu không may gặp phải một số vấn đề về sức khỏe, nhất là các bệnh truyền nhiễm thì sức khỏe của thai nhi cũng có thể bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Trong những trường hợp nhẹ, sức khỏe của mẹ bầu bị suy giảm và thai nhi có thể không phát triển tốt như bình thường, mẹ bầu cần phải cải thiện chế độ dinh dưỡng và nghỉ ngơi để đảm bảo có một thai kỳ an toàn. Tuy nhiên, với những trường hợp nghiêm trọng, thai nhi có thể bị dị tật, sinh non, sảy thai,… Khi đã xảy ra biến chứng nghiêm trọng thì việc can thiệp điều trị cũng vô cùng khó khăn và không thể đạt hiệu quả như mong muốn. Do đó, cách tốt nhất là mẹ bầu hãy thực hiện tiêm vaccine để phòng ngừa bệnh trong giai đoạn nhạy cảm này.

Mẹ bầu có hệ miễn dịch kém hơn bình thường nên dễ mắc bệnh. Ảnh minh họa

Khi mẹ bầu mắc phải một số căn bệnh truyền nhiễm dưới đây, có thể dẫn tới những hậu quả nghiêm trọng đến thai nhi:

+ Bệnh sởi: Mẹ bầu mắc sởi làm tăng nguy cơ sảy thai, thai chết lưu, đẻ non hoặc trẻ bị nhẹ cân,...

+ Rubella: Khi mắc phải căn bệnh này, nhất là trong 3 tháng đầu của thai kỳ, mẹ bầu có thể sinh ra con dị tật ở một hoặc nhiều cơ quan, dễ sinh non và sảy thai.

+ Quai bị: Những mẹ bầu mắc quai bị ở thời điểm 3 tháng đầu hoặc 3 tháng cuối của thai kỳ cũng rất nguy hiểm vì có thể dẫn tới sinh con dị tật hoặc thai chết lưu, trẻ sinh ra bị mắc hội chứng Rubella bẩm sinh.

+ Viêm gan B: Nếu mẹ bầu bị viêm gan B sẽ có nguy cơ lây nhiễm bệnh sang con. Những đứa trẻ bị viêm gan B khi lớn lên sẽ có nguy cơ cao bị xơ gan, thậm chí là ung thư gan.

+ Thủy đậu: Mẹ bầu mắc thủy đậu vào 3 tháng đầu của thai kỳ rất nguy hiểm, gây hội chứng thủy đậu bẩm sinh. Nếu không được phát hiện và điều trị sớm, có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm cho cả mẹ và thai nhi.

- Thai nhi được nhận miễn dịch từ mẹ

Khi mẹ tiêm vaccine phòng bệnh trước và trong khi mang bầu, thai nhi cũng nhận được miễn dịch thụ động từ mẹ. Đây là yếu tố vô cùng quan trọng để đảm bảo thai nhi phát triển khỏe mạnh và phòng tránh nguy cơ bệnh tật trong những năm tháng đầu đời.

- Các loại vaccine tiêm cho phụ nữ trước và trong khi mang bầu đều rất an toàn

Nhiều mẹ bầu phân vân về việc tiêm vắc xin vì lo ngại có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe. Tuy nhiên, các loại vaccine được khuyến cáo dành cho phụ nữ có kế hoạch mang thai và mẹ bầu đều an toàn cho cả mẹ và bé. Chỉ cần tuân thủ đầy đủ quy định về an toàn tiêm chủng, chị em sẽ không cần phải quá lo lắng.

Hơn nữa, những loại vaccine chẳng hạn như vaccine cúm, vaccine phòng viêm gan B,… đều là vaccine bất hoạt hoặc vaccine tái tổ hợp nên đảm bảo an toàn cho mẹ và thai nhi. Chính vì những lý do trên, chị em nên tiêm phòng đầy đủ và đúng lịch để có một sức khỏe tốt nhất, đảm bảo một thai kỳ khỏe mạnh.

2. Tiêm vaccine nào trước khi mang thai?

Dưới đây là một số loại vaccine chị em nên tiêm trước khi mang thai:

- Vaccine sởi, quai bị và rubella: Nên tiêm ít nhất 1 tháng trước khi mang thai.

- Vaccine cúm: Loại vaccine này có thể tiêm trước khi mang thai và cũng có thể tiêm ở bất cứ thời điểm nào trong thai kỳ đều không gây hại cho mẹ và bé.

- Vaccine thủy đậu: Nếu chưa từng mắc thủy đậu thì việc tiêm phòng thủy đậu trước khi mang thai lại càng quan trọng. Bệnh thủy đậu có thể gây ra những vấn đề vô cùng nguy hiểm đối với cả mẹ bầu và thai nhi, nghiêm trọng nhất là tình trạng dị tật bẩm sinh.

- Vaccine viêm gan B: Tỷ lệ người Việt mắc các bệnh về gan ngày càng cao, trong đó phổ biến là viêm gan B. Mẹ bầu bị nhiễm viêm gan B có thể khiến trẻ có nguy cơ gặp phải tình trạng xơ gan, suy gan, ung thư gan,… khi trẻ trưởng thành. Vì thế, nên tiêm phòng viêm gan B trước khi mang thai.

Tiêm vaccine giúp chị em phòng tránh được nhiều bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. Ảnh minh họa

- Vaccine bạch hầu - ho gà- uốn ván: Bệnh bạch hầu - ho gà- uốn ván có thể gây nguy hiểm đến tính mạng của mẹ bầu và em bé sau sinh. Chính vì thế, chị em nên tuân thủ những quy định về tiêm phòng để đảm bảo một thai kỳ khỏe mạnh.

- Ngoài ra, chị em dưới 26 tuổi cũng nên tiêm phòng vaccine HPV để ngăn ngừa ung thư cổ tử cung. Nếu như có thai khi chưa tiêm đủ liệu trình, chị em cần dừng lại chờ đến khi sinh xong mới tiếp tục tiêm. Cần lưu ý, 3 mũi tiêm không được kéo dài quá 24 tháng.

Trước khi tiêm, bác sĩ sẽ tư vấn chi tiết cho chị em về các loại vaccine và phác đồ tiêm cụ thể. Khi tiêm, chị em cần ghi nhớ lịch sử tiêm để cung cấp những thông tin chính xác cho bác sĩ.

3. Không tiêm phòng trước khi mang thai có sao không?

Việc tiêm phòng trước khi mang thai là không bắt buộc. Tuy nhiên, nếu không được tiêm phòng, thai phụ khi mắc các bệnh lý truyền nhiễm nguy hiểm kể trên thì bé sinh ra có nguy cơ bị dị tật bẩm sinh hoặc lây bệnh từ mẹ, thậm chí mẹ bị sảy thai, sinh non. Nếu mẹ tiêm vaccine trước khi mang thai thì có thể truyền kháng thể bảo vệ thụ động sang cho con (qua nhau thai, qua sữa mẹ), nhờ vậy con sẽ được bảo vệ khỏi nguy cơ mắc bệnh khi chưa đến độ tuổi tiêm vaccine.

Vì thế, trước khi có ý định mang thai, chị em nên có kế hoạch chích ngừa vaccine đầy đủ. Trong trường hợp đã có thai nhưng vẫn chưa được tiêm phòng, mẹ bầu có thể tiêm bổ sung một số loại vaccine như ngừa Cúm (bất hoạt), Viêm gan B (ở người chưa tiêm vắc xin, tiêm chưa đủ phác đồ, đang mắc các bệnh gan mãn tính khác). Riêng vaccine ngừa Thủy đậu và Sởi – Quai bị – Rubella không được tiêm cho phụ nữ mang thai.

4. Làm gì khi lỡ tiêm phòng thì biết mình mang thai?

Các loại vaccine cần thiết nên tiêm phòng trước khi mang thai, bao gồm vaccine ngừa Cúm, Viêm gan B, Thủy đậu và Sởi – Quai bị – Rubella đều được khuyến cáo tiêm trước thời điểm mang thai tốt nhất là 3 tháng, tối thiểu là 1 tháng.

Tuy nhiên, với vaccine ngừa Cúm và Viêm gan B, bà bầu vẫn có thể tiêm bù trong thai kỳ nếu chưa kịp hoàn thành việc tiêm chủng 2 loại vaccine này trước khi có thai. Còn với vaccine ngừa Thủy đậu và Sởi – Quai bị – Rubella, chị em tuyệt đối không được tiêm nếu phát hiện mình đã được làm mẹ.

Trong trường hợp lỡ tiêm 2 loại vaccine trên rồi mới phát hiện mình mang thai (thời gian từ lúc tiêm vaccine đến lúc mang thai chưa được 1 tháng), mẹ bầu cần thông báo với bác sĩ để được tư vấn cách chăm sóc thai kỳ tốt nhất. Lưu ý là không có chỉ định chấm dứt thai kỳ với những trường hợp lỡ tiêm ngừa khi mang thai; tuy nhiên, cần khám thai thường xuyên để theo dõi chặt chẽ sự phát triển của thai nhi trong thai kỳ.