Omicron BA.5 của nguy hiểm như thế nào?

Tại họp báo cung cấp thông tin y tế do Bộ Y tế tổ chức, ông Phan Trọng Lân, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cho biết,

tại Việt Nam, 2 tháng qua đã ghi nhận 142.000 ca mắc Covid-19, tỉ lệ chết/mắc giảm thấp. “Hiện nay, biến thể phụ phụ BA.2 của Omicron vẫn chiếm ưu thế. Mới đây, qua giải mã trình tự gene đã phát hiện biến thể phụ BA.5 xuất hiện tại Việt Nam. Điều này đã được cảnh báo trước đó, việc xâm nhập chủng mới là tất yếu do sự mở cửa giao lưu về kinh thế, thực hiện bình thường mới. Chúng tôi vẫn đang tiếp tục theo dõi diễn biến của các biến chủng mới và thông tin từ Tổ chức Y tế thế giới (WHO)”, ông Lân thông tin.

Cục trưởng Cục Y tế dự phòng cho hay biến thể BA.5 lần đầu được phát hiện tại Nam Phi vào tháng 1/2022. Qua các giai đoạn dịch bệnh, có thể thấy dịch trở nên nặng hơn với các biến thể lây lan nhanh kèm tăng nguy cơ nhập viện (như biến thể Delta) khi các chiến lược áp dụng trong các đợt dịch trước phát huy hiệu quả không cao như mong đợi.

Biến thể phụ BA.5 của Omicron đã xâm nhập vào Việt Nam. Ảnh minh họa

“WHO cho biết hiện nay số ca mắc, tử vong tiếp tục tăng ở khu vực châu Mỹ và Tây Thái Bình Dương, châu Phi, các biến thể mới, biến thể phụ mới tiếp tục xuất hiện trên thế giới. Bên cạnh đó, các nghiên cứu trên thế giới đã ghi nhận hiệu quả bảo vệ của mũi tiêm cơ bản vắc xin phòng Covid-19 giảm dần theo thời gian trong vòng 6 tháng sau khi tiêm.

Đối với biến chủng Omicron, hiệu quả bảo vệ giảm rất nhanh do nồng độ kháng thể cần thiết để trung hòa virus ở mức cao hơn so với các biến chủng virus SARS-COV-2 trước đây.

Do vậy những người đã tiêm mũi cơ bản nếu không tiêm mũi nhắc vẫn có nguy cơ mắc bệnh. Để phòng, chống Covid-19 vaccine vẫn là lá chắn bảo vệ cộng đồng trong thời gian tới”, ông Lân nhấn mạnh.

Cần biết rằng, chỉ vài tuần sau khi dòng phụ BA.2 gây làn sóng gia tăng ca mắc mới trên toàn cầu, hai biến chủng phụ khác của Omicron cũng tiếp tục lây lan ra hàng chục quốc gia. Đây là hai biến chủng được các chuyên gia ở Nam Phi phát hiện vào tháng 1, có khả năng phát tán mạnh hơn BA.2. Sau đó, đến đầu tháng 4, nó xuất hiện ở Mỹ và dần chiếm ưu thế trong các ca bệnh mới.

Nhưng cho đến nay, theo tạp chí Nature, BA.4 lẫn BA.5 dường như gây ít ca tử vong, nhập viện hơn. Dấu hiệu này cũng cho thấy khả năng miễn dịch ngày càng tăng của con người giúp khắc phục hậu quả tức thì của tình trạng gia tăng ca mắc Covid-19.

BA.4 và BA.5 nhanh chóng chiếm ưu thế ở nhiều quốc gia phương Tây. Ảnh: Reuters

BA.4 và BA.5 mang những đột biến độc đáo của riêng chúng, với những thay đổi ở đột biến L452R, F486V trên protein gai. Điều này giúp virus bám dính vào tế bào vật chủng nhanh hơn, dễ dàng hơn, thậm chí có thể điều chỉnh một số phản ứng miễn dịch.

Một nghiên cứu hồi tháng 5 phát hiện BA.4 và BA.5 có chung nguồn gốc với các chủng Omicron trước đó. Song, một phân tích khác chưa được công bố lại cho rằng đây là hai nhánh phụ của BA.2. Công trình do các nhà di truyền học tiến hóa Bette Korber và William Fischer tại Phòng thí nghiệm Quốc gia Los Alamos, New Mexico, Mỹ, thực hiện.

TS Korber và Fischer cũng phát hiện nhiều trình tự bộ gene được phân loại là BA.2 trong cơ sở dữ liệu công khai thực sự là BA.4 hoặc BA.5. Do đó, giới nghiên cứu có thể đang đánh giá thấp sự gia tăng liên tục của các biến chủng, cũng như sự đa dạng của các đột biến mà chúng sản sinh ra.