Ngân hàng Nhà nước đề xuất siết đầu tư trái phiếu doanh nghiệp của các ngân hàng

Trước việc hoạt động mua bán trái phiếu doanh nghiệp của các tổ chức tín dụng đang cho thấy phát sinh tiềm ẩn rủi ro, Ngân hàng Nhà nước đang lấy ý kiến về dự thảo Thông tư sửa đổi quy định về việc tổ chức tín dụng mua, bán trái phiếu doanh nghiệp.

Một số điểm mới được lấy ý kiến có thể kể đến như quy định hệ số nợ phải trả của doanh nghiệp phát hành, việc mua lại trái phiếu chưa niêm yết, sử dụng thanh toán không dùng tiền mặt để mua trái phiếu…

Ông Nguyễn Quang Thuân, Chủ tịch FiinRatings - đơn vị chuyên về xếp hạng tín nhiệm cho rằng dự thảo Thông tư sửa đổi lần này đưa ra một số quy định bổ sung, sửa đổi mang tính chặt chẽ hơn. Bên cạnh các quy định mang tính siết đầu tư trái phiếu doanh nghiệp của các ngân hàng về dài hạn, cơ quan điều hành đã đề xuất một số quy định nhằm hỗ trợ thị trường trái phiếu năm nay.

Đánh giá về đề xuất cho phép các ngân hàng mua trái phiếu doanh nghiệp, trong đó có mục đích bổ sung vốn lưu động khi quản lý được nguồn thu từ hoạt động kinh doanh và thu thập đầy đủ tài liệu chứng minh việc sử dụng vốn lưu động, ông Thuân cho rằng đây là tin tức cực với thị trường.

Theo ông, điểm này góp phần giúp các ngân hàng đầu tư trái phiếu của các doanh nghiệp nhằm bổ sung vốn lưu động, thay vì phải gắn với phương án phát hành cụ thể - thường chỉ được xác định cho các chương trình, dự án đầu tư tài sản cố định.

Việc các ngân hàng được phép mua lại trái phiếu doanh nghiệp chưa niêm yết hoặc chưa đăng ký giao dịch trên UpCOM, theo ông Thuân, là vấn đề có ý nghĩa nhất được đề cập trong dự thảo, trong bối cảnh áp lực mua lại trái phiếu thời gian vừa qua khi nhà đầu tư yêu cầu tất toán trước hạn.

Trái phiếu có tài sản bảo đảm lớn nhưng chất lượng tài sản bảo đảm không cao tiềm ẩn nhiều rủi ro về khả năng thu hồi nợ của ngân hàng. Ảnh minh họa

"Điều này nhằm tháo gỡ áp lực mà một số tổ chức tín dụng đang gặp phải do trước đó đã phân phối cho nhà đầu tư trong khi tổ chức phát hành gặp khó khăn về dòng tiền và không thể mua lại", ông Thuân cho hay.

Theo vị chuyên gia, điều này cũng sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho việc giám sát chất lượng tín dụng.

Trong bối cảnh thị trường thứ cấp tập trung trên Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX) chưa đi vào hoạt động, đề xuất này, nếu được thông qua sẽ góp phần giảm loại trái phiếu "trôi nổi" đang được sở hữu bởi nhà đầu tư cá nhân với thông tin "mù tịt" về tổ chức phát hành do doanh nghiệp chưa niêm yết.

Một thông tin đáng chú ý khác trong dự thảo là việc ngân hàng phải sử dụng thanh toán không dùng tiền mặt để thanh toán số tiền mua trái phiếu doanh nghiệp cho doanh nghiệp hoặc bên bán trái phiếu doanh nghiệp. Về nội dung này, ông Thuân đánh giá, sẽ kiểm soát giao dịch và mục đích sử dụng vốn của doanh nghiệp thuận tiện hơn trong quá trình giám sát tín dụng và quản trị rủi ro, tránh tình trạng giao dịch tiền mặt dẫn đến mục đích sử dụng vốn khó có thể đảm bảo việc xác minh và đánh giá.

Bên cạnh đó, những điểm đáng chú ý khác trong dự thảo đó là bổ sung các tiêu chí cụ thể xác định phương án khả thi và các tiêu chí cụ thể xác định doanh nghiệp phát hành trái phiếu có khả năng tài chính để đảm bảo thanh toán đủ gốc và lãi trái phiếu đúng hạn theo quy định.

Các tổ chức tín dụng chỉ được mua trái phiếu doanh nghiệp phát hành trong đó có mục đích bổ sung vốn lưu động khi quản lý được nguồn thu từ hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp phát hành và thu thập đầy đủ tài liệu chứng minh việc sử dụng vốn lưu động tương ứng với giá trị trái phiếu theo các vòng quay vốn lưu động trong thời gian nắm giữ trái phiếu doanh nghiệp.