Lóc động mạch chủ type A cấp tính gây đột tử ở người khoẻ mạnh

PGS.TS. Phùng Duy Hồng Sơn thăm khám cho bệnh nhân - Ảnh: VGP/Kim Oanh

PGS.TS. Phùng Duy Hồng Sơn, Phó Giám đốc Trung tâm Tim mạch và lồng ngực (BV Việt Đức), lóc động mạch chủ type A cấp tính là bệnh lý ngoại khoa nguy hiểm và là một trong những nguyên nhân chính gây đột tử ở người khoẻ mạnh.

Bệnh thường xuất hiện ở những người có bệnh lý nền như cao huyết áp, một số bệnh bẩm sinh của mô liên kết như hội chứng Marfan. Bệnh thường xảy ra nhiều hơn khi thay đổi thời tiết từ nóng sang lạnh.

Bệnh có các biểu hiện, như: Cơn đau đột ngột vùng ngực, hoặc bụng phía sau cột sống thắt lưng, cơn đau đột ngột dữ dội có thể lan từ bụng lên ngực, hoặc từ ngực xuống bụng, gây choáng ngất vã mồ hôi lạnh.

Theo các nghiên cứu cho thấy, trong ngày đầu tiên bị lóc động mạch chủ type A cấp tính, khoảng 20-30% bệnh nhân tử vong; trong 48 giờ đầu là 50%; tỉ lệ sống sót sau 1 tháng khoảng 10%... nếu không được điều trị kịp thời.

Tới hiện tại, với bệnh lóc động mạch chủ type A cấp tính, phẫu thuật cấp cứu vẫn là biện pháp duy nhất để cứu kịp thời tính mạng của người bệnh.

Còn PGS.TS. Nguyễn Hữu Ước, Giám đốc Trung tâm Tim mạch và lồng ngực (BV Việt Đức) cho biết, việc mổ cấp cứu cho các bệnh nhân lóc động mạch chủ type A cấp tính đã được thực hiện thường quy 24/24 giờ tại BV Việt Đức.

Trong năm 2022, BV đã tiếp nhận và phẫu thuật điều trị 101 bệnh nhân lóc động mạch chủ type A cấp tính với tỉ lệ tai biến, biến chứng thấp, tỉ lệ tử vong dưới 10%. Đây là kết quả tương đương với các trung tâm lớn trên thế giới.

Lóc động mạch chủ cấp tính hết sức nguy hiểm, có thể dẫn tới tử vong nhanh chóng do vỡ vào khoang màng tim, màng phổi hay suy tim cấp.

Bệnh khi phát hiện thường phải phẫu thuật hoặc can thiệp, nhiều trường hợp phải mổ cấp cứu. Tuy nhiên, nếu phát hiện sớm, kiểm soát tốt các yếu tố nguy cơ, hoàn toàn có thể phòng và điều trị tốt loại bệnh đặc biệt phức tạp này.

Theo khuyến cáo của các bác sĩ, người bệnh cần loại bỏ các thói quen sinh hoạt có hại, như: Hút thuốc lá, thuốc lào, đồng thời phải kiểm soát tốt bệnh tăng huyết áp, đái tháo đường, mỡ máu cao, hạn chế uống bia, rượu.

Tất cả bệnh nhân lóc động mạch chủ, dù chưa được can thiệp, phẫu thuật hoặc đã can thiệp, phẫu thuật đều phải đi khám kiểm tra định kỳ theo hẹn. Đối với người thân của những người bệnh đã được bác sĩ kết luận là bệnh động mạch chủ di truyền thì cần khám sàng lọc.

Khi cơ sở tuyến dưới chẩn đoán lóc động mạch chủ, bệnh nhân cần được chuyển đến BV có khả năng điều trị chuyên môn, tránh chuyển qua nhiều tuyến sẽ mất cơ hội của bệnh nhân.