Giám đốc Hội đồng Năng lượng cảnh báo hệ thống năng lượng thế giới 'sẽ không đáp ứng được mục tiêu'

Bà Angela Wilkinson, Giám đốc điều hành Hội đồng Năng lượng Thế giới – một mạng lưới toàn cầu về việc thúc đẩy phát triển năng lượng bền vững – mới đây đưa ra cảnh báo rằng: Hệ thống năng lượng thế giới sẽ không đáp ứng được những mục tiêu do các quốc gia đề ra, quá trình chuyển đổi năng lượng xanh cũng không tuân thủ theo đúng kế hoạch của họ.

Bà Angela Wilkinson, Giám đốc điều hành Hội đồng Năng lượng Thế giới. (Ảnh: World Energy Council)

Tại chương trình Squawk Box Asia của đài CNBC vào thứ Tư vừa qua, bà Wilkinson cho biết: “Xung đột gần đây nhất từ tháng 4 cho thấy hệ thống năng lượng thế giới không còn phù hợp với mục đích sử dụng nữa”, căn cứ theo báo cáo Energy Pulse mới nhất của tổ chức này, cung cấp thông tin nhanh về xu hướng hệ sinh thái năng lượng.

Báo cáo này cũng dự báo, khoảng một nửa hệ thống năng lượng toàn cầu sẽ vẫn chưa được điện khí hóa vào năm 2050, điều này sẽ “giáng một đòn mạnh” vào cam kết “net-zero” của nhiều chính phủ.

“Mối quan tâm của hầu hết các nhà lãnh đạo năng lượng là tốc độ thay đổi để đạt đúng theo những cam kết đề ra trong Thoả thuận Paris vẫn còn quá chậm”, bà Wilkinson nói thêm. Cụ thể, thống kê cho thấy 64% lãnh đạo năng lượng toàn cầu đang chia sẻ mối lo ngại này.

Năm 2015, các chính phủ trên thế giới đã đồng ý cùng ký Thoả thuận chung Paris về biến đổi khí hậu, nhằm hạn chế sự nóng lên toàn cầu ở mức dưới 2 độ C so với mức thời kỳ tiền công nghiệp; đồng thời theo đuổi các nỗ lực hạn chế mức tăng nhiệt độ ở ngưỡng 1,5 độ C.

Theo bà Wilkinson, một số trong những nguyên nhân khiến quá trình chuyển đổi năng lượng diễn ra chậm hơn so với kế hoạch là do những căng thẳng về năng lực chuyển đổi và vấn đề đảm bảo an ninh năng lượng. Những vấn đề này đều đã tồn tại từ trước khi xảy ra đại dịch COVID-19.

Sau sự bùng phát đại dịch COVID-19, thị trường năng lượng toàn cầu cũng bị ảnh hưởng bởi một loạt trở ngại: xung đột Nga – Ukraine, suy thoái kinh tế toàn cầu đang tiến gần,….

Quá trình chuyển dịch năng lượng đang đứng trước nhiều trở ngại sau dịch. (Ảnh: Getty)

“Chúng tôi đang cố gắng phát triển và xây dựng một hệ thống năng lượng quy mô gấp đôi để đáp ứng nhu cầu hiện tại, đồng thời khử carbon cho hệ thống năng lượng nhanh hơn bao giờ hết,” Wilkinson nói với CNBC.

Trong cuộc hành trình đến con số phát thải ròng bằng “0”, nhiều quốc gia đã sử dụng công cụ áp dụng thuế carbon – khoản phí áp vào các doanh nghiệp ứng với mỗi tấn carbon họ phát thải ra môi trường, hoặc xây dựng thị trường trao đổi tín chỉ carbon.

Theo dữ liệu năm 2022 từ Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), 46 quốc gia đang định giá khí thải bằng thuế carbon hoặc các chương trình mua bán khí thải khác.

Theo bà Wilkinson, thuế carbon toàn cầu sẽ là một bài toán “không thể” bởi “không thể định giá trị thực sự của thị trường năng lượng hay carbon”, trong khi đó các nền kinh tế giữa các quốc gia “rất không đồng đều”, tuỳ thuộc vào mức độ trợ cấp, quy định pháp luật,… Cũng theo bà, tầm quan trọng của thuế nằm ở cơ chế báo hiệu giá (price signaling mechanism) đối với nhà đầu tư và người tiêu dùng.