Giải pháp nào cho doanh nghiệp khi thức ăn chăn nuôi ‘phi mã’?

Theo ông Dương Tất Thắng, Cục trưởng Cục Chăn nuôi, Bộ NN&PTNT: So với cùng kỳ năm 2020, giá các nguyên liệu TACN tăng mạnh nhất là các nguyên liệu thuộc nhóm ngũ cốc: Ngô hạt tăng 40,4%); khô dầu đậu tương tăng 31,4%; cám mì tăng 34,8%; sắn lát tăng 22,4%; cám gạo chiết ly tăng 15,1%...

Giá nguyên liệu TACN tăng mạnh nên giá TACN thành phẩm cũng tăng. Thức ăn hỗn hợp hoàn chỉnh cho lợn thịt từ 60kg đến xuất chuồng là 11.295 đồng/kg (tăng 20,8%); thức ăn hỗn hợp hoàn chỉnh cho gà thịt lông trắng là 11.778 đồng/kg (tăng 18,3%); thức ăn hỗn hợp hoàn chỉnh cho gà thịt lông màu là 11.290 đồng/kg (tăng 19,2%). Đây là mức tăng rất cao.

Đáng chú ý, TACN tiếp tục chuẩn bị vào đợt tăng giá mới sau thông báo của các DN sản xuất, chế biến và kinh doanh mặt hàng TACN như Công ty Cổ phần MNS Feed, Công ty TNHH De Hues và Công ty TNHH CJ Vina Agri, với mức điều chỉnh giá bán tăng từ 200-300 đồng/kg.

Giá nguyên liệu TACN thế giới tăng cao

Theo Bộ NN&PTNT, hàng năm Việt Nam nhập khẩu khoảng 20 triệu tấn nguyên liệu TACN (bao gồm cả nguyên liệu thức ăn thủy sản) đáp ứng khoảng 70% nhu cầu TACN trong nước.

Vì vậy, giá TACN trong nước luôn chịu ảnh hưởng trực tiếp bởi giá nguyên liệu trên thế giới. Từ cuối năm 2020 đến nay, giá nguyên liệu trên thế giới tăng cao, đặc biệt là nhóm ngũ cốc, do đó giá TACN trong nước cũng tăng theo.

Dịch bệnh COVID-19 đã làm đứt gãy chuỗi cung ứng nguyên liệu thức ăn nhất là các mặt hàng nông sản như ngô, khô dầu đỗ tương, lúa mỳ… dẫn đến sản lượng TACN sụt giảm.

Chi phí logistic tăng cao do thiếu tàu biển và container vận chuyển hàng hóa nói chung, trong đó có mặt hàng TACN (trung bình chi phí vận chuyển tăng 200-300% so với bình thường).

Đặc biệt, một số quỹ đầu tư lớn trên thế giới đã chuyển hướng sang đầu cơ nông sản làm đẩy giá một số mặt hàng ngũ cốc lên cao. Trung Quốc tăng thu mua ngũ cốc phục vụ sản xuất chăn nuôi trong nước sau thời gian dài ảnh hưởng của bệnh dịch tả lợn Châu Phi.

Cùng với đó là chính sách hạn chế xuất khẩu ngô nhằm kiểm soát giá lương thực trong nước và cuộc đình công của công nhân ở Argentine cuối năm 2020 và đầu năm 2021. Nhu cầu dùng cồn ethanol để sản xuất xăng sinh học của Mỹ và các nước trong khu vực tăng cao làm lượng ngô sản xuất cồn ethanol ngày càng tăng cao, gây thiếu hụt nguồn ngô làm TACN.

Đa dạng hóa nguồn cung, giảm bớt sự phụ thuộc

Để kiểm soát sự “phi mã” của giá TACN, Cục Chăn nuôi nhấn mạnh: Giải pháp trước mắt đối với các DN sản xuất TACN là chủ động tìm kiếm và tận dụng tối đa nguồn nguyên liệu TACN trong nước (khô dầu hạt điều, cám điều, bã sắn, cám gạo…) để có thể thay thế một phần nguồn nhập khẩu.

Thực hiện cân đối khẩu phần ăn tối ưu nhất để tận dụng nguồn nguyên liệu trong nước cũng như tiết kiệm nguyên liệu TACN. Thực hiện quản trị tốt nguyên liệu và giảm tối đa các chi phí sản xuất để hạ giá thành sản phẩm; luôn theo dõi sát diễn biến của thị trường nguyên liệu trên thế giới để có kế hoạch sản xuất phù hợp.

Các cơ sở chăn nuôi cần áp dụng tối đa các tiến bộ kỹ thuật và công nghệ cao trong chăn nuôi về chuồng trại, thiết bị, con giống, quản trị để giảm tiêu tốn TACN.

Về giải pháp lâu dài, theo Cục Chăn nuôi, các doanh nghiệp sản xuất TACN cần chủ động tìm kiếm nguồn nguyên liệu để đa dạng hóa nguồn cung, giảm bớt sự phụ thuộc vào một hoặc một số thị trường nhất định.

Tiến hành đàm phán với các nước xuất khẩu lớn sang Việt Nam để có chính sách ưu đãi về giá, ưu tiên nguồn cung cho Việt Nam; nâng cao năng lực hệ thống logistics trong hoạt động xuất, nhập khẩu hàng hóa nói chung trong đó có TACN.

Thực hiện đơn giản hóa các thủ tục hành chính trong hoạt động nhập khẩu TACN nhằm tiết kiệm thời gian, chi phí.

Ngoài ra, cần thực thi các giải pháp giảm thiểu chi phí trong hoạt động nhập khẩu nguyên liệu TACN.