Đề xuất xử phạt người hút thuốc lá điện tử từ 1-2 triệu đồng

Ngày 25/12, Vụ Pháp chế (Bộ Y tế) tổ chức hội thảo cung cấp thông tin kế hoạch triển khai thi hành Nghị quyết của Quốc hội về hoạt động chất vấn tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV về thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.

Tại hội thảo, bà Đinh Thị Thu Thủy - Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Y tế) cho biết, ngày 30/11/2024, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết số 173/2024 của Quốc hội về hoạt động chất vấn tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV. Trong đó, tại điểm 2.2 đối với lĩnh vực y tế có nêu: “Quốc hội thống nhất cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, các loại khí, chất gây nghiện, gây tác hại cho sức khỏe con người từ năm 2025, bảo đảm sức khỏe cộng đồng, trật tự, an toàn xã hội; giao Chính phủ tổ chức thực hiện cụ thể”. Đây là sự kiện quan trọng và có ý nghĩa không chỉ với Việt Nam mà đối với cả quốc tế.

“Sau khi Nghị quyết của Quốc hội được thông qua, Việt Nam chính thức trở thành quốc gia thứ 6 của khu vực ASEAN cấm hoàn toàn thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng” - bà Đinh Thị Thu Thủy thông tin.

Cũng tại Hội thảo, BS Nguyễn Tuấn Lâm - đại diện Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tại Việt Nam cho biết, quy định cấm toàn diện thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng của Việt Nam rất sáng suốt và kịp thời. “Đây là một quy định rất mạnh mẽ, thể hiện sự đồng thuận cao khi được Quốc hội Việt Nam thông qua. Theo đó, Việt Nam đã quy định cấm toàn diện đối với thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, bao gồm cả kinh doanh, buôn bán, vận chuyển, sử dụng, quảng cáo… Đây là một nền tảng rất tốt trong bảo vệ cả một thế hệ trẻ của Việt Nam” – BS Lâm chia sẻ.

Bộ Y tế đã có tờ trình Chính phủ xin ý kiến với 2 nội dung liên quan đến việc cầm này.

Thứ nhất là giao Bộ Y tế chủ trì, phối hợp với các cơ quan tổ chức có liên quan dự thảo Kế hoạch của Chính phủ triển khai thực hiện Nghị quyết số 173 về hoạt động chất vấn tại kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV liên quan đến thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, các loại khí, chất gây nghiện, gây tác hại cho sức khỏe con người từ năm 2025, bảo đảm sức khỏe cộng đồng, trật tự, an toàn xã hội thực hiện. Kế hoạch này dự kiến sẽ trình Thủ tướng chính phủ ban hành chậm nhất vào quý 1/2025.

Thứ 2, giao Bộ Y tế xây dựng Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 117 ngày 28/9/2020 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế theo trình tự, thủ tục rút gọn.

Cùng đó, Vụ Pháp chế cũng đang đề xuất xây dựng kế hoạch bổ sung quy định xử phạt vi phạm hành chính đối với việc chứa chấp và sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.

Bộ Y tế cũng dự kiến đề xuất mức xử phạt vi phạm hành chính với người hút thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng từ 1-2 triệu đồng. Bên cạnh đó sẽ có một số biện pháp bắt buộc như cai nghiện thuốc lá điện tử; nếu công chức, viên chức vi phạm gửi thông báo về cơ quan để cơ quan xử lý.

Bà Đinh Thị Thu Thuỷ cho hay, cấm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng có lợi thế hơn thuốc lá thông thường, vì cấm cả sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, sử dụng. Người hút thuốc lá điện tử công khai ngoài công cộng hoặc ở đâu đó khi phát hiện sẽ bị xử phạt. Khi có chế tài, có sự giám sát chặt chẽ, sẽ xử phạt được.

Tại hội thảo, ông Nguyễn Tuấn Lâm, chuyên gia của Tổ chức Y tế thế giới tại Việt Nam, cho hay, để việc thực hiện Nghị quyết 173 của Quốc hội có hiệu quả, Việt Nam cần tập trung vào ngăn chặn nguồn cung, ngăn việc nhập lậu, buôn bán và quảng cáo thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng; tăng cường ngăn chặn tại các cửa khẩu cũng như tại các điểm bán.

Mức phạt với các hành vi vi phạm cần đủ cao, có tính răn đe và cần thực thi cả môi trường thực địa và môi trường mạng.

Trong bối cảnh hiện nay cần tập trung nhiều cho việc ngăn chặn buôn bán và quảng cáo trên mạng. Cần có chiến dịch ra quân và duy trình mạnh mẽ, giống như quy định bắt buộc đội mũ bảo hiểm và cấm uống rượu lái xe. Cần kết hợp truyền thông nâng cao nhận thức, và sự vào cuộc đa ngành.

Cùng với đó, cần có các cuộc khảo sát, đánh giá thường xuyên để theo dõi mức độ sử dụng và hiệu quả của việc thực thi quy định cấm.

Theo ông Lâm, tới đây Việt Nam cần tập trung vào ngăn chặn nguồn cung, ngăn việc nhập lậu, buôn bán và quảng cáo thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, tăng cường ngăn chặn tại các cửa khẩu cũng như tại các điểm bán.

Chia sẻ tại hội thảo, bà Hoàng Thị Mỹ Hạnh, Viện Chiến lược và Chính sách Y tế) đưa ra ví dụ, tại Singapore cấm hoàn toàn việc nhập khẩu, sở hữu, bán, phân phối và sử dụng các dạng sản phẩm mô phỏng/bắt chước thuốc lá như thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng. Đưa quảng cáo ở nước ngoài vào Singapore bị phạt 10.000 SGD (khoảng 187 triệu đồng) hoặc phạt tù 6-12 tháng, hoặc cả hai.

Từ tháng 3/2024, cá nhân sử dụng, sở hữu/mang theo thuốc lá điện tử hoặc nung nóng sẽ bị phạt tiền tối đa lên tới 2.000 SGD (khoảng hơn 37 triệu đồng). Singapore hợp tác chặt chẽ với các nền tảng thương mại điện tử (Facebook, Carousell, Instagram, Shopee và Lazada) để gỡ bỏ các bài rao bán thuốc lá mới.

Học sinh bị phát hiện sử dụng hoặc sở hữu thuốc lá mới, sẽ bị đình chỉ học hoặc đánh roi đối với học sinh nam.