Xe điện gia tăng: Xu hướng của ngành công nghiệp ô tô năm 2023

Năm 2022 được xem là giai đoạn khó khăn và cũng bận rộn chưa từng thấy đối với ngành công nghiệp ô tô, không chỉ do gián đoạn chuỗi cung ứng mà còn bởi đây là giai đoạn “bản lề” chuyển giao từ những chiếc xe sử dụng động cơ đốt trong sang xe chạy điện. Trong suốt năm 2022, các nhà đầu tư đã đổ rất nhiều tiền vào những công ty xe điện, với hy vọng giành lấy lợi thế trong lĩnh vực mới nổi của ngành công nghiệp ô tô toàn cầu.

Ngành công nghiệp ô tô đã và đang đổ hơn 1 nghìn tỷ USD vào một cuộc cách mạng chuyển đổi từ động cơ đốt trong sang xe điện. Các nhà sản xuất ô tô và các nhà hoạch định chính sách của chính phủ đã hoàn toàn chấp nhận xe điện như một phương tiện giao thông sạch hơn, an toàn hơn. Các quốc gia châu Âu và bang California (Mỹ) đã ấn định năm 2035 là thời hạn kết thúc việc bán các loại xe chở khách sử dụng động cơ đốt trong.

Tesla là công ty đầu tiên vươn lên trở thành nhà sản xuất ô tô có giá trị nhất thế giới - đạt mức định giá 1 nghìn tỷ USD vào năm ngoái. Trong khi đó, các thương hiệu lâu đời như Toyota và Volkswagen cũng dần tham gia vào xu hướng điện khí hóa.

Nhìn về tương lai, giới chuyên môn cho rằng, năm 2022 tiếp tục đóng góp quan trọng trong việc thay đổi nhận thức và thúc đẩy vai trò xe điện trên toàn cầu. Điều này chính là tiền đề tích cực để ô tô chạy điện tiếp tục có thêm những bước tiến mới. Trong đó, riêng năm 2023 sẽ chứng kiến ít nhất 3 trào lưu lớn trong lĩnh vực xe điện.

Thứ nhất, đó là việc tái cấu trúc chuỗi cung ứng của ngành công nghiệp ô tô để phục vụ hoạt động sản xuất xe điện theo hướng hiệu quả hơn, kết hợp gia tăng đáng kể năng lực và công nghệ sản xuất pin trên quy mô toàn cầu. Qua đó, giá thành của những chiếc ô tô điện sẽ có thể thấp dần, tiệm cận với mặt bằng chung của xe sử dụng động cơ đốt trong truyền thống.

Thứ hai, thế giới sẽ chứng kiến sự hợp tác giữa các nhà sản xuất ô tô, cũng như các công ty năng lượng lớn để nhanh chóng “phủ sóng” trạm sạc trên khắp mọi quốc gia. Cùng với đó, hoạt động sản xuất năng lượng sạch cũng sẽ được thúc đẩy với những khoản đầu tư khổng lồ.

Thứ ba, đó là sự phát triển mạnh hơn của công nghệ tự hành, dựa trên những chiếc xe điện. Trong năm 2022, nhiều doanh nghiệp trong lĩnh vực này gặp khó khăn, như Argo AI - do Ford và Volkswagen hậu thuẫn - đã buộc phải chấm dứt hoạt động. Tuy nhiên, năm 2023 sẽ chứng kiến bước ngoặt lớn, với những tên tuổi dẫn đầu cuộc chơi có thể điểm tới như Waymo hay Cruise.

Bloomberg New Energy Finance kỳ vọng xe điện sẽ chiếm 10% tổng doanh số bán xe mới vào năm 2025 và tăng lên 58% vào năm 2040. Phần lớn sự tăng trưởng này sẽ được thúc đẩy bởi mục tiêu đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 tại nhiều quốc gia.

Để phổ cập xe điện, các nhà sản xuất ô tô đã đưa giá pin Lithium-ion giảm 89% trong thập kỷ qua, đạt mức 137 USD/kWh vào năm 2020. Thậm chí, tại Trung Quốc, có nguồn thông tin cho rằng giá pin Lithium-ion giờ đã có thể giảm xuống dưới 100 USD/kWh.

Theo nhận định tại báo cáo mới đây về chỉ số thị trường xe ô tô điện trong nước do Viện Dầu khí Việt Nam (VPI) công bố, Việt Nam đang rất có tiềm năng phát triển trong lĩnh vực này. Nếu có chính sách hỗ trợ kịp thời, có khả năng Việt Nam sẽ vươn lên nhóm đầu khu vực Đông Nam Á trong lĩnh vực phát triển xe ô tô điện.

Thị trường xe ô tô điện Việt Nam bước đầu chuyển dịch và được sự đón nhận tích cực từ người dân. Trước đó, khảo sát của Công ty Tư vấn chiến lược quốc tế Frost & Sullivan (Mỹ) vào năm 2017 cho thấy, có 33% người tiêu dùng Việt Nam nghĩ đến mua xe điện ngay từ lần đầu. Bên cạnh đó, giá nhiên liệu tăng trong khi giá điện khá bình ổn lại càng có lợi cho thị trường xe ô tô điện Việt Nam, cũng là động lực cho xe điện dễ dàng được phổ cập và trở thành lựa chọn tất yếu chỉ trong vài năm tới.

Giới chuyên môn nhận định, phát triển xe điện chính là “cơ hội vàng” để Việt Nam viết lại kịch bản ngành công nghiệp ô tô. Việt Nam không nên chậm hơn nữa trong cuộc chơi xe điện trước xu hướng dịch chuyển rất mạnh của dòng xe này trên toàn cầu năm qua.