Nguyên nhân nào khiến VND vẫn mất giá gần 3% dù USD suy yếu?

Sáng 8/7, tại cuộc họp báo thường kỳ quý II của Ngân hàng Nhà nước (NHNN), ông Phạm Chính Quang, Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ đã có chia sẻ liên quan đến diễn biến tỷ giá USD/VND, dòng vốn và định hướng điều hành chính sách tỷ giá thời gian tới.

Cụ thể, ông Quang cho biết trong khi chỉ số USD Index - thước đo sức mạnh đồng bạc xanh so với các đồng tiền chủ chốt - đã giảm khoảng 10% kể từ đầu năm 2024, thì Đồng Việt Nam (VND) vẫn mất giá 2,7-2,8% so với USD. Nguyên nhân chính đến từ việc Việt Nam duy trì mặt bằng lãi suất thấp nhằm hỗ trợ tăng trưởng kinh tế.

“Chúng ta thực hiện chủ trương của Chính phủ về giảm lãi suất cho vay. NHNN đã chỉ đạo các tổ chức tín dụng tiết giảm chi phí, giảm lãi suất nhằm thúc đẩy sản xuất kinh doanh. Đến nay, lãi suất cho vay đã giảm khoảng 0,6% so với cuối năm 2024”, ông Quang cho biết.

Tuy nhiên, hệ quả là khi lãi suất VND thấp, đồng nội tệ trở nên kém hấp dẫn hơn trong mắt nhà đầu tư, đặc biệt trong bối cảnh đồng USD mang lại lợi suất cao hơn. Điều này khiến nhiều tổ chức tài chính có xu hướng chuyển sang nắm giữ USD. Cùng với đó, dù cán cân thanh toán tổng thể vẫn đang trong trạng thái thặng dư tốt, dòng vốn ngoại lại biến động mạnh và rút ròng khỏi thị trường chứng khoán từ năm 2024 đến nay.

Chỉ trong 6 tháng đầu năm, nhà đầu tư nước ngoài đã giải ngân khoảng 267.600 tỷ đồng vào thị trường chứng khoán Việt Nam, nhưng bán ra tới 308.300 tỷ đồng. Như vậy, giá trị rút ròng đạt khoảng 40.700 tỷ đồng, tương đương 1,5 tỷ USD.

Nhìn về 6 tháng cuối năm, Vụ trưởng Phạm Chí Quang lưu ý tới một loạt rủi ro từ bên ngoài, trong đó có việc chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa công bố mức thuế đối ứng với 14 quốc gia trong sáng nay. Theo ông, biểu thuế suất mới sẽ tác động tiêu cực đến dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam là nền kinh tế có độ mở cao và phụ thuộc lớn vào xuất khẩu, trong đó thị trường Mỹ chiếm tỷ trọng lớn.

Ngoài ra, chính sách của Cục dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) cũng là yếu tố cần theo dõi. Fed đã 2 lần trì hoãn kế hoạch giảm lãi suất do những tác động chính sách thuế mới của chính quyền Mỹ. Mặc dù lạm phát tại châu Âu và Nhật Bản đang có xu hướng giảm, tại Mỹ, diễn biến vẫn phức tạp và bấp bênh. Việc Fed quyết định thời điểm điều chỉnh lãi suất chủ yếu dựa vào dữ liệu việc làm, trong khi các dữ liệu hiện nay còn chứa nhiều ẩn số và chưa cho thấy xu hướng rõ ràng.

Ông Quang nhận định chính sách lãi suất khó đoán định của Fed sẽ là nhân tố lớn ảnh hưởng đến biến động lãi suất và tỷ giá tại Việt Nam trong những tháng tới.

Bên cạnh những yếu tố bên ngoài, NHNN cũng đang theo dõi sát các chỉ báo kinh tế trong nước. Dù nền kinh tế đã có dấu hiệu phục hồi nhất định, số lượng doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường vẫn ở mức cao, theo số liệu từ Bộ Tài chính. Vì vậy, mục tiêu tăng trưởng GDP cần được đánh giá thận trọng và gắn với tính bền vững để tránh tạo áp lực lên chính sách tiền tệ.

Theo ông Quang, việc thực hiện chỉ đạo của Chính phủ trong nỗ lực đạt mức tăng trưởng kinh tế cho cả năm 2025 đang được hỗ trợ bởi mặt bằng lạm phát được kiểm soát. Dự báo, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) sẽ được giữ dưới mức 4,5% như Quốc hội đã đề ra.

Riêng về tín dụng, tính đến hết tháng 6, dư nợ toàn hệ thống đã tăng 9,9% so với cuối năm 2024. Dù vậy, NHNN khẳng định không chủ quan với tốc độ tăng trưởng này. Trong trường hợp lạm phát tiếp tục được kiểm soát, thanh khoản của các ngân hàng thương mại vẫn dồi dào và tỷ lệ nợ xấu nằm trong giới hạn an toàn, NHNN sẽ xem xét nới thêm “room” tín dụng cho các ngân hàng còn dư địa trong 6 tháng cuối năm.