Nguy cơ suy thoái quay trở lại trên thị trường tài chính

Suy thoái vốn không phải là kịch bản cơ sở mà các nhà kinh tế dự đoán, bởi nền kinh tế Mỹ vẫn có sức chống chịu nhất định. Tuy nhiên, những dữ liệu gần đây đã khiến các nhà đầu tư lo lắng.

Đồng thời, quyết định của Tổng thống Mỹ Donald Trump áp mức thuế mới 25% đối với Mexico và Canada đang làm trầm trọng thêm những lo ngại về khả năng tăng trưởng.

Thị trường phản ứng tiêu cực

Tâm lý tiêu cực trên thị trường tài chính đang lan rộng. Giá dầu giảm xuống mức thấp nhất kể từ tháng 10. Chứng khoán từ New York đến Tokyo đều giảm từ các mức cao kỷ lục nhiều năm.

Lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ kỳ hạn hai năm giảm xuống mức thấp nhất kể từ tháng 10, khi các nhà đầu tư trái phiếu nhận định khả năng cắt giảm lãi suất trong ngắn hạn đang gia tăng.

Một yếu tố quan trọng đối với nền kinh tế là niềm tin, và điều này đang bị tổn hại.

Chỉ số niềm tin tiêu dùng Mỹ trong tháng 1 đã giảm mạnh nhất trong vòng 3 năm rưỡi, doanh số bán lẻ sụt giảm mạnh nhất gần hai năm. Dữ liệu sản xuất Mỹ ngày thứ Hai cho thấy số lượng đơn hàng mới và tuyển dụng lao động đều giảm mạnh. Sự suy yếu trong tâm lý tiêu dùng và doanh nghiệp tại Mỹ đang ngày càng đáng báo động.

"Chúng tôi không cho rằng Mỹ sẽ rơi vào suy thoái, nhưng chúng tôi dự đoán tăng trưởng sẽ chậm lại đáng kể," ông Joost van Leender, chiến lược gia đầu tư cao cấp tại Van Lanschot Kempen Investment Management ở Amsterdam, cho biết.

Ông cũng lưu ý rằng người tiêu dùng đang cảm thấy bất ổn trước chính sách kinh tế "hỗn loạn" của Mỹ.

Tác động từ chiến tranh thương mại

Sự thay đổi rõ rệt trong triển vọng kinh tế cũng được phản ánh qua mô hình dự báo GDP của Cục Dự trữ Liên bang Atlanta (GDPNow), khi dự báo tăng trưởng hàng năm trong quý này đã giảm mạnh từ +2,3% xuống -2,8% chỉ trong vòng một tuần.

Dù một số nhà phân tích cho rằng dữ liệu kinh tế Mỹ gần đây có thể bị ảnh hưởng bởi các yếu tố tạm thời như thời tiết lạnh hoặc nhập khẩu mạnh mẽ, nhưng chiến tranh thương mại đang khiến trọng tâm thị trường dịch chuyển từ lạm phát sang rủi ro tăng trưởng do thuế quan của Mỹ.

Trung Quốc đã đáp trả việc Mỹ tăng thuế gấp đôi lên hàng hóa Trung Quốc (từ 10% lên 20%) bằng cách áp thuế bổ sung từ 10%-15% đối với một số hàng nhập khẩu từ Mỹ, có hiệu lực từ ngày 10/3.

Châu Âu cũng đang đứng trước nguy cơ bị Mỹ áp thuế cao hơn, khiến nhóm cổ phiếu ô tô – nhóm này vốn nhạy cảm với thương mại – giảm 4% vào thứ Ba.

Nhiều ô tô sản xuất tại Mexico và Canada hướng tới thị trường Mỹ cũng có thể bị ảnh hưởng nghiêm trọng.

Ngân hàng Morgan Stanley ước tính rằng thuế quan mới của Mỹ đối với Trung Quốc, Mexico và Canada có thể khiến tăng trưởng kinh tế Mỹ giảm từ 0,7 đến 1,1 điểm phần trăm trong các quý tới, đồng thời Canada có thể mất từ 2,2 đến 2,8 điểm phần trăm tăng trưởng, và Mexico có thể rơi vào suy thoái.

Giám đốc điều hành Phòng Thương mại Canada, bà Candace Laing, cảnh báo rằng chính sách thuế quan của Mỹ đang đẩy Canada và Mỹ vào một cuộc suy thoái kinh tế, mất việc làm và thảm họa tài chính.

Đã đến lúc bổ sung một từ mới vào từ điển: 'Trumpcession' (suy thoái do Trump gây ra).

Áp lực cắt giảm lãi suất

Đồng peso Mexico và đồng đô la Canada đã giảm xuống mức thấp nhất trong một tháng vào thứ Ba.

Đáng chú ý, đồng USD, vốn thường hưởng lợi từ căng thẳng thương mại, cũng đang suy yếu do lo ngại về tăng trưởng của Mỹ.

Một số chuyên gia lo ngại rằng nền kinh tế Mỹ có thể rơi vào trạng thái "lạm phát đình trệ" (stagflation), tức là kết hợp giữa tăng trưởng chậm lại và lạm phát dai dẳng.

Những căng thẳng thương mại này đang gây áp lực lớn lên các ngân hàng trung ương toàn cầu, buộc họ phải tiếp tục cắt giảm lãi suất để hỗ trợ tăng trưởng.

Hiện tại, thị trường đang định giá kỳ vọng cắt giảm lãi suất Mỹ thêm 75 điểm cơ bản trước cuối năm, so với dự báo chỉ có một lần cắt giảm vào giữa tháng 1 khi dữ liệu kinh tế vẫn mạnh mẽ.

Sau khi kết thúc tháng 2 với mức giảm mạnh nhất kể từ cuối năm 2023, lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ kỳ hạn 10 năm đang hướng về mức 4%.

Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) dự kiến sẽ cắt giảm lãi suất thêm vào thứ Năm tuần này.

Morgan Stanley dự báo sẽ có một đợt cắt giảm khác vào tháng 4 do dữ liệu kinh tế và lạm phát đều yếu hơn dự kiến.

Thị trường trái phiếu đang hướng đến việc định giá khả năng kinh tế Mỹ sẽ suy yếu và có thể là suy thoái.