Nền kinh tế lớn thứ hai thế giới đối mặt với lạm phát tiêu dùng xuống vùng âm lần đầu tiên trong 13 tháng

Theo Cục Thống kê Quốc gia Trung Quốc (NBS), CPI tháng 2 giảm 0,7% so với cùng kỳ năm trước, đảo ngược mức tăng 0,5% của tháng 1. Mức giảm này sâu hơn dự báo 0,5% của Reuters, phản ánh sự suy yếu trong sức mua.

So với tháng trước, CPI giảm 0,2%, trái ngược với mức tăng 0,7% trong tháng 1. Điều này cho thấy áp lực giảm phát ngày càng lớn, dù Bắc Kinh đang nỗ lực thúc đẩy tăng trưởng.

Hôm thứ Tư, Trung Quốc đặt mục tiêu GDP 5% năm 2025 và hạ lạm phát xuống 2%, thấp nhất trong hơn hai thập kỷ, thay vì 3% như trước. Chính sách này thể hiện sự thận trọng trong kiểm soát giá cả hơn là kích thích tiêu dùng.

Dù có biện pháp hỗ trợ, các chuyên gia cảnh báo mục tiêu GDP 5% khó đạt được khi kinh tế còn yếu, tiêu dùng trì trệ và căng thẳng thương mại với Mỹ tiếp tục leo thang.

CPI giảm xuống mức âm phản ánh suy giảm sức mua, khi người tiêu dùng và doanh nghiệp thận trọng hơn về triển vọng kinh tế. Chính phủ Trung Quốc đã cam kết đẩy mạnh các biện pháp kích thích tiêu dùng, nhưng các chuyên gia cảnh báo áp lực giảm phát có thể kéo dài.

Zhiwei Zhang, Chủ tịch Pinpoint Asset Management, nhận định: “Nền kinh tế Trung Quốc vẫn đối mặt với áp lực giảm phát nghiêm trọng. Dù công nghệ phát triển, nhu cầu tiêu dùng vẫn yếu.” Ông nhấn mạnh bất động sản tiếp tục gặp khó khăn, xuất khẩu đối mặt với nhiều rủi ro, đòi hỏi các chính sách tài khóa và tiền tệ mạnh mẽ hơn.

Zhang cho rằng cắt giảm lãi suất và nới lỏng chính sách tiền tệ là cần thiết để thúc đẩy tiêu dùng và đầu tư.

CPI lõi (không bao gồm thực phẩm và nhiên liệu) giảm 0,1%, lần đầu tiên kể từ tháng 1 năm 2021. Giá thực phẩm giảm 3,3%, trong khi tháng 1 vẫn tăng 0,4%.

Sự chênh lệch này do Tết Nguyên đán diễn ra sớm hơn, vào tháng 1 thay vì tháng 2 như năm ngoái. Điều này làm giá thực phẩm và dịch vụ du lịch tăng mạnh trong tháng 1 và giảm trong tháng 2.

Chuyên gia thống kê của NBS, Dong Lijuan, cho biết nếu loại bỏ yếu tố thời điểm Tết, CPI tháng 2 thực tế tăng 0,1% so với cùng kỳ năm trước.

Để hỗ trợ tiêu dùng, Trung Quốc đã tăng gấp đôi khoản trợ cấp lên 300 tỷ nhân dân tệ (41,42 tỷ USD) trong năm 2024, tập trung vào xe điện, đồ gia dụng và hàng hóa thiết yếu.

Dù vậy, các chuyên gia cho rằng những biện pháp này chưa đủ mạnh để thúc đẩy tiêu dùng. Nguyên nhân sâu xa là hệ thống phúc lợi xã hội chưa hoàn thiện, khiến người dân có xu hướng tiết kiệm thay vì chi tiêu.

Bộ trưởng Thương mại Vương Văn Đào thừa nhận: “Vấn đề chính nằm ở thu nhập thấp và tâm lý tiêu dùng yếu.” Báo cáo công tác của chính phủ năm nay đề cập đến vấn đề tiêu dùng 31 lần, tăng mạnh so với 21 lần của năm ngoái, cho thấy Bắc Kinh đang tập trung hơn vào kích thích chi tiêu nội địa.

Giá sản xuất tiếp tục giảm, tạo thêm áp lực giảm phát

Chỉ số giá sản xuất (PPI) giảm 2,2% trong tháng 2, thấp hơn dự báo 2,1%, nhưng vẫn là mức giảm nhỏ nhất trong sáu tháng qua. Giá sản xuất tại Trung Quốc đã liên tục giảm từ tháng 9/2022, cho thấy sự yếu kém của nền kinh tế.

Các doanh nghiệp xuất khẩu Trung Quốc chịu áp lực lớn do cạnh tranh gay gắt trên thị trường quốc tế, thuế quan cao và dư thừa năng lực sản xuất. Điều này khiến nhiều công ty phải giảm giá bán và cắt giảm lương, góp phần làm gia tăng nguy cơ giảm phát.

Với mức CPI âm và tiêu dùng trì trệ, nền kinh tế Trung Quốc có nguy cơ không đạt mục tiêu GDP 5% trong năm nay. Căng thẳng thương mại với Mỹ tiếp tục gia tăng, khiến Bắc Kinh chịu áp lực phải tung ra các chính sách tài khóa và tiền tệ quyết liệt hơn để ngăn chặn suy giảm kinh tế.

Mặc dù chính phủ đã triển khai trợ cấp tiêu dùng và đầu tư cơ sở hạ tầng, nhiều chuyên gia cho rằng Trung Quốc cần cắt giảm lãi suất và hỗ trợ tài chính trực tiếp cho hộ gia đình để khôi phục niềm tin tiêu dùng.

Với bất ổn thương mại toàn cầu và những yếu tố nội tại, triển vọng kinh tế Trung Quốc vẫn còn nhiều rủi ro. Các biện pháp hiện tại có đủ để đưa nền kinh tế thoát khỏi tình trạng giảm phát hay không vẫn sẽ là câu hỏi lớn trong những tháng tới.