Hà Nội yêu cầu kiểm tra, báo cáo vi phạm khai thác cát ở huyện Ba Vì

Ngày 20/5, UBND TP Hà Nội cho biết, TP vừa nhận được văn bản của UBND huyện Ba Vì về tình hình khai thác cát thuộc địa phận tỉnh Phú Thọ khu vực giáp ranh huyện Ba Vì gây sạt lở bờ sông. Trong đó, nhiều gia đình ven sông có biểu hiện lún, nứt. Sau khi nhận được báo cáo, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Dương Đức Tuấn giao Sở Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp với đơn vị liên quan kiểm tra, rà soát và thống nhất phương án xử lý dứt điểm đối với các vi phạm tại địa phương.

Ảnh minh họa

Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Dương Đức Tuấn giao Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội chủ trì, phối hợp với các Sở: Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Giao thông vận tải, Công an thành phố và đơn vị liên quan kiểm tra, rà soát báo cáo đề xuất của UBND huyện Ba Vì tại Văn bản số 1355/UBND-KT ngày 15/5/2024 nêu trên; thống nhất phương án xử lý dứt điểm đối với các vi phạm tại địa phương; báo cáo UBND TP. Hà Nội kết quả thực hiện trong tháng 5/2024.

Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội dự thảo văn bản của UBND TP Hà Nội gửi UBND tỉnh Phú Thọ nêu rõ thực trạng, tồn tại và các vi phạm từ hoạt động khai thác cát trên sông Đà, sông Hồng thuộc khu vực giáp ranh địa giới hành chính giữa 2 địa phương; đề nghị UBND tỉnh Phú Thọ có biện pháp quản lý nhà nước về hoạt động khai thác cát trên địa bàn và phối hợp chặt chẽ với UBND TP Hà Nội để bảo đảm an ninh trật tự, phòng chống thiên tai, ngăn chặn xử lý dứt điểm vi phạm trong khu vực.

UBND TP Hà Nội yêu cầu UBND huyện Ba Vì thường xuyên kiểm tra, rà soát, kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật về khai thác khoáng sản theo quy định và chỉ đạo của UBND thành phố tại Chỉ thị số 15/CT-UBND ngày 5/9/2022, Văn bản số 240/UBND-TNMT ngày 23/1/2024 để tăng cường công tác quản lý khai thác khoáng sản trên địa bàn thành phố.

UBND huyện Ba Vì đề xuất phương án xử lý và phối hợp với các Sở: Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Xây dựng, Tài nguyên và Môi trường… thực hiện giải tỏa triệt để các bến bãi kinh doanh, trung chuyển vật liệu xây dựng dọc tuyến đê Hữu Hồng; không để phát sinh mới các trường hợp vi phạm pháp luật về đê điều, công trình thủy lợi và đất đai, khoáng sản trên địa bàn huyện.

UBND TP Hà Nội yêu cầu Công an thành phố, các Sở: Tài nguyên và Môi trường, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Xây dựng, Giao thông vận tải, theo chức năng của đơn vị, phối hợp với UBND huyện Ba Vì tăng cường tuần tra, kiểm soát ngăn chặn, phát hiện, điều tra xử lý nghiêm hành vi khai thác cát, khoáng sản trái phép, vi phạm pháp luật đê điều, đất đai theo quy định.

Theo PGS.TS Vũ Thanh Ca, nguyên Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế và khoa học công nghệ, Tổng cục Biển và Hải đảo (Bộ Tài nguyên và Môi trường) cho biết, việc hút cát quá mức tại một vị trí, nhất là nạo vét thông luồng sẽ khiến cho mực nước tại đó và thượng nguồn sẽ bị giảm, đồng thời độ dốc đáy sông và mặt nước tăng lên nên vận tốc dòng chảy cũng tăng theo, gây xói lở đáy dẫn đến sụt lún ven sông. Thậm chí một số cây trồng ở hai bên sông có thể bị chết và tạo ra những thay đổi đến hệ sinh thái.

Bên cạnh đó, việc mực nước ngầm bị hạ thấp còn ảnh hưởng đến hoạt động khai thác nước ngọt phục vụ sinh hoạt của dân cư. Dòng sông bị tụt khiến chân các công trình bị lộ và nhanh chóng hư hỏng. Không chỉ khiến cho lượng phù sa giảm, sự khai thác cát quá mức làm cho đáy sông bị biến dạng; tác động dây chuyền đến dòng chảy. Khi dòng chảy của nước đang ổn định mà bị sự tác động bất thường nào đó nó sẽ bị biến đổi. Quán tính của nước tới chỗ địa hình đáy sông thay đổi thì dòng nước bị lệch và không thể "nắn" lại liền được, nhất là với các dòng sông lớn.

Thực tế cho thấy, khai thác cát dù ở mức độ nào cũng gây ảnh hưởng nhất định đến môi trường và chất lượng nước sông. Đối với những khu vực đã xảy ra sụt lún, khẩn trương cắm biển cảnh báo, khoanh vùng, thiết lập hành lang an toàn (hướng dẫn, có giải pháp khắc phục sụt lún và đảm bảo an toàn cho người dân, phương tiện... được lưu thông thông suốt) và lắp đặt biển báo đối với những khu vực có nguy cơ xảy ra sụt lún.