Chỉ số giá tiêu dùng tháng 6 tăng nhờ giá điện, giá thực phẩm tăng

Theo thống kê kinh tế - xã hội quý II và 6 tháng đầu năm 2023 của Tổng cục Thống kê (GSO) ngày 29/6 cho thấy, Tổng sản phẩm trong nước (GDP) quý II/2023 ước tính tăng 4,14% so với cùng kỳ năm trước, chỉ cao hơn tốc độ tăng 0,34% của quý II/2020 trong giai đoạn 2011-2023. Theo cơ quan thống kê, GDP 6 tháng đầu năm 2023 tăng 3,72%, chỉ cao hơn tốc độ tăng 1,74% của 6 tháng đầu năm 2020 trong giai đoạn 2011-2023.

Về chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 6/2023 tăng 0,27% so với tháng trước. 6 tháng CPI bình quân tăng 3,29% so với bình quân cùng kỳ năm 2022.

Nguyên nhân CPI tăng do giá thực phẩm tăng, giá điện sinh hoạt tăng do thời tiết nắng nóng kéo dài khiến nhu cầu sử dụng điện tăng cao, cùng với việc Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) điều chỉnh mức giá bán lẻ điện bình quân.

Tốc độ tăng giảm CPI tháng 6 và 6 tháng đầu năm các năm giai đoạn 2019-2023 (%). Nguồn: Tổng cục Thống kê

Cũng theo số liệu, so với tháng 12/2022, CPI tháng 6 tăng 0,67% và so với cùng kỳ năm trước tăng 2%. Bình quân 6 tháng đầu năm 2023, CPI tăng 3,29% so với cùng kỳ năm trước.

Trong mức tăng 0,27% của CPI tháng 6/2023 so với tháng trước có 10 nhóm hàng hóa và dịch vụ có chỉ số giá tăng và 1 nhóm hàng có chỉ số giá giảm. Trong 10 nhóm hàng hóa và dịch vụ có chỉ số giá tăng, nhóm hàng ăn và dịch vụ ăn uống tăng cao nhất với 0,57%, tác động CPI chung tăng 0,19 điểm phần trăm.

Nhóm văn hóa, giải trí và du lịch tăng 0,34%, trong đó giá dịch vụ du lịch trọn gói tăng 1,82% (du lịch trong nước tăng 2,11%; du lịch ngoài nước tăng 1%); nhà khách, khách sạn tăng 0,24% do nhu cầu đi du lịch trong dịp hè tăng cao. Ngoài ra, các nhóm hàng hóa và dịch vụ khác tăng 0,26%; nhóm thiết bị và đồ dùng gia đình tăng 0,19%, tập trung chủ yếu ở các mặt hàng điện lạnh do thời tiết nắng nóng nên nhu cầu tiêu dùng tăng.

Sau các đợt điều chỉnh, giá xăng, dầu trong nước tăng 0,5% (tác động làm CPI chung tăng 0,02 điểm phẩn trăm) khiến nhóm giao thông tăng 0,16%, đẩy CPI chung tăng 0,02 điểm phần trăm. Chỉ số giá nhóm nhà ở và vật liệu xây dựng tăng 6,6% so với cùng kỳ năm trước, tác động làm CPI tăng 1,24 điểm phần trăm do giá xi măng, sắt, thép, cát tăng theo giá nguyên nhiên vật liệu đầu vào và giá thuê nhà ở tăng cao.

Ảnh minh hoạ

Lạm phát cơ bản tháng 6/2023 tăng 0,24% so với tháng trước, tăng 4,33% so với cùng kỳ năm trước. Bình quân 6 tháng đầu năm 2023, lạm phát cơ bản tăng 4,74% so với cùng kỳ năm 2022, cao hơn mức CPI bình quân chung (tăng 3,29%).

Tổng cục Thống kê phân tích nguyên nhân, do chỉ số giá nhóm giáo dục bình quân 6 tháng đầu năm 2023 tăng 7,95% so với cùng kỳ năm trước. Một số địa phương đã tăng học phí trở lại từ tháng 9/2022 sau khi đã miễn, giảm học phí trong năm học 2021-2022. Việc đó tác động làm CPI tăng 0,49 điểm phần trăm.

Để kiểm soát lạm phát năm 2023 đạt mục tiêu Quốc hội đề ra, GSO kiến nghị một số giải pháp. Đó là các cơ quan ban ngành nên theo dõi chặt chẽ diễn biến giá cả, lạm phát trên thế giới, kịp thời cảnh báo các nguy cơ ảnh hưởng đến Việt Nam để có các biện pháp ứng phó phù hợp.

Đối với mặt hàng xăng dầu, GSO cho rằng cần phải đảm bảo nguồn cung xăng dầu trong nước, không để xảy ra gián đoạn nguồn cung. Bên cạnh đó, các đơn vị cần kiểm soát giá nguyên vật liệu đầu vào, tăng cường sử dụng nguyên liệu trong nước để thay thế nguồn nhập khẩu. Nhà quản lý quyết định mức độ và thời điểm điều chỉnh giá các loại dịch vụ phù hợp, tránh gây cộng hưởng lạm phát chi phí đẩy, tạo ra lạm phát kỳ vọng của nền kinh tế.